AAPROG – BOECKX. – B2Ai

Wat maakt van een ziekenhuis een goed ziekenhuis? Een plaats waar mensen sneller en op een aangename manier genezen. Factoren die daarbij een rol spelen, zijn behalve de goede gezondheidszorg, een mooie omgeving met aangename uitzichten, veel groen, kleur en waar er veel activiteit is. Het nieuwe AZ Zeno in Knokke-Heist biedt een futuristisch antwoord op al deze wensen. In 2007 won de tijdelijke vereniging AAPROG – BOECKX. – B2Ai de ontwerpwedstrijd die uitgeschreven was door de vzw Gezondheidszorg Oostkust voor een nieuw ziekenhuis in Knokke-Heist. Dat diende er architectonisch uit te springen, heel functioneel te zijn en een nauwe band met de groene omgeving te hebben.

Om op die wensen in te spelen, kwam het concept van een wolk die boven het landschap zweeft en er zo ten volle mee kan interageren. Op die manier worden eveneens interessante zichtassen gecreëerd op de omgeving die binnenkort uitgebreid wordt met de aanleg van een tweede golfterrein waarbij de verschillende vijvers als buffer dienen. Qua vorm doet het denken aan het surrealistische werk van René Magritte. Dit is niet enkel om een nieuwe landmark te realiseren. Dat de gevels opengetrokken werden, is eveneens ontstaan door de wens van de bouwheer om de patiënten zoveel mogelijk zicht op de golf te bieden.

Het gebouw wordt gekenmerkt door drie vleugels rond een grote centrale patio, patio E. Centraal onder de vleugels heb je het kleinere gelijkvloers, dat hoofdzakelijk uit een glazen schil bestaat om de doorzichten te vrijwaren. Hier is het beperkt in functies en in oppervlakte. Je hebt enkel de grote, centrale kern met twee verticale circulatiekernen bestaande uit telkens vier liften en een trap met daarnaast een auditorium, een winkel, een cafetaria met een buitenterras en een VIP-restaurant. De gelijkvloerse verdie- ping wordt ook wel de zorgstraat genoemd. Elke vleugel, die zich uitspreidt over drie verdiepingen, heeft opnieuw een centrale, open patio en op elk uiteinde een living met buitenterras die voldoende relatie geeft met het buitengebeuren. Alle kamers bevinden zich aan de buitenzijde van elke vleugel met een kamerbreed, laag raam dat een maxi- maal zicht biedt. Door de integratie van die patio’s wordt een meerwaarde gecreëerd ten opzichte van de klassieke T- of L-indeling en dat geeft het gebouw zijn open karakter. Rond de patio’s zijn telkens de aan die afdeling gelinkte consultaties voorzien wat ervoor zorgt dat er geen extern ‘verkeer’ passeert. De kamers op zich zijn ruim, sober maar warm aangekleed – houten kader rond de ramen in eik, pvc vloeren met parketmotief en rustgevend kunstwerk aan de muur – met een sanitaire cel die desgewenst met een schuifwand afgesloten kan worden. Ze zijn zo ontworpen dat ze in de toekomst van functionaliteit kunnen wisselen. Het gebouw wordt gedomineerd door licht en de natuur, zelfs ondergronds. In het ontwerp was eveneens gevraagd om de zorgstraat te verbinden met de publieke functies in de kelderverdieping. Het betreft in dit geval een half ondergronds niveau waarbij rondom gewerkt is met Engelse koeren. Dit laat toe dat het daglicht en bij uitbreiding de natuur overal naar binnen kan maar dat de patiënten niet gestoord kunnen worden bij hun herstel. De eyecatcher in dit ondergrondse niveau is zonder enige twijfel de verbindingsgang die als een lus ontworpen is. Deze gebogen en hellende trap is afgewerkt in glas en met spiegelende inox. Die brengt de patiënten naar het revalidatiecentrum, de belangrijkste functie op dit niveau.