Govaert & Vanhoutte Architects

Govaert & Vanhoutte Architects

De wijk van de toekomst

Als we gaan nadenken over hoe we in de toekomst om moeten gaan met wonen op een kleine ruimte, dan is het project Lightfalls van Govaert & Vanhoutte Architects een bron van inspiratie. Rekening houdend met de moeilijke locatie en oriëntatie van het terrein, zijn ze er namelijk in geslaagd om 70 gezinnen en licht commerciële activiteiten te bundelen in een kwalitatief en hedendaags woonconcept. Beter doen dan dit was hier nauwelijks mogelijk.  Opdrachtgever was ABS Bouwteam dat een sportterrein verwierf van het tegenoverliggende College van Melle. Bedoeling was om voor die site een multiresidentieel plan te ontwikkelen met toch een minimale dichtheid. Geen evidentie gezien de locatie en oriëntatie van het terrein dat al bij al beperkt was in oppervlakte. Een eerste nadeel is de moeilijke verkeersafwikkeling rond de site. Je hebt de aanwezigheid van de school en druk doorgaand verkeer in twee richtingen. Daartoe werd een vergroot kruispunt aangelegd om de ontsluiting te kunnen opsplitsen. Govaert & Vanhoutte Architects greep daarop aan met de aanleg van een esplanade als toegang tot de site. Zo kom je in een eerste ontvangstzone met de licht commerciële activiteiten. In het glazen paviljoen rechts zit Baker Tilly dat in het achterliggende volume nog enkele ruimtes betrekt. In het linkervolume heeft de nieuwe Cosmedic Clinic Glamsmile zijn onderkomen. Deze activiteiten en de esplanade zorgen voor een zachte overgang tussen de publieke ruimte en het verder intreden in de woonontwikkeling en vormen in omgekeerde richting een buffer naar het drukke verkeer.

Een tweede moeilijkheidsgraad van het terrein is de achterliggende spoorweg. Govaert & Vanhoutte Architects besloot van dit nadeel een voordeel te maken. Met de grond die gewonnen werd uit de kelderverdiepingen legden ze langs de spoorweg een verhoogde berm aan die het geluid buffert waardoor dat op de achtergrond komt. Het terrein zelf is een parallellogram. Het is niet evident om in dergelijke vorm alle blokken en woontypes te gaan situeren. Govaert & Vanhoutte Architects koos ervoor om 2 assen te ontwikkelen in de vorm van een asymmetrisch kruis die vanuit de esplanade de afwikkeling voorziet naar de gebouwen. De beperkte oppervlakte van het terrein deed hen afstappen van een variabele typologie waarbij eengezinswoningen voorkwamen. Vandaar de keuze voor stapelwoningen met tussenvorm. De ‘triplets’, drie woonunits die bij elkaar worden geplaatst op een vrije manier, vloeien voort uit het principe van halfopen bebouwingen waarbij je zowel links als rechts een woonunit hebt, met in het midden een tussenbebouwing. Deze ‘triplets’ komen zowel naast als op elkaar te staan en zijn een hedendaagse vorm om aan woningdelen te doen. Die zijn in de plaats gekomen van de voorziene eengezinswoningen langs de spoorweg. Waar Govaert & Vanhoutte Architects bijzonder oog voor had, was dat alle typologieën visueel contact met elkaar zouden hebben vanuit die centrale asontwikkeling. Verschillende aparte straten waar telkens een andere sfeer zou heersen, wilden ze absoluut vermijden. Vandaar de keuze om het appartementsgebouw op het knooppunt op te tillen waardoor je er onder door kan kijken. Door op die plaats bovendien een waterpartij in te plannen, bevestig je dit punt als het centrum van de wijk met een grote betrokkenheid van alle omliggende woonunits.

Groenbeleving was een ander aandachtspunt van Govaert & Vanhoutte Architects. Ondanks de kleine oppervlakte, heeft iedereen een aangenaam zicht op de tuinen. Het is frappant dat, door de juiste compositie van de talrijke volumes, toch zoveel restanten van open ruimte zijn gevrijwaard. Lightfalls wil een voorbeeld zijn van hoe je door compact te bouwen ruimte kan open laten die je als groot volume terug kan geven aan de bewoners. Overal waar een hogere verdieping op een lagere kijkt, is dan ook nog eens geopteerd om met groendaken te werken. Zo zijn er toch in geslaagd om een groen gebied te ontwikkelen dat, mede door de doordachte keuze inzake bomen, grassen en haag, gekenmerkt wordt door een sterke uniformiteit doorheen de hele wijk.

Die uniformiteit komt ook terug in de gebouwen zelf. Wat opvalt bij de grote centrale volumes is hoe goed ze ontworpen zijn, zeker op het vlak van verhoudingen. Het idee van Govaert & Vanhoutte Architects was om ze dermate goed te schalen dat ze alle schaal verliezen. Er is geen eenduidige opdeling van units en ook de discrepantie tussen gebouwen onderling gaat verloren. Dit wordt versterkt door een doorgedreven maar sobere materiaalkeuze: beton, glas en hout. Architectuur die geen aandacht vraagt en al zeker niet opeist. Dit zou in de context van de wijkbeleving totaal ongepast zijn. Mooie verhoudingen, juiste proporties en materialen dan weer wel. Geen vormelijke franjes, maar functionele volumes die opgedeeld zijn in open en gesloten delen, zowel verticaal als horizontaal. Hout is daarbij dankbaar omdat het toelaat noodzakelijke ramen in de slaapkamers te camoufleren waardoor je die grote vlakontwikkelingen kan aanhouden. Bovendien zorgen de partijen in Afrormosia voor een warm accent en combineren ze heel goed met beton en glas. Lightfalls is in dat opzicht ontworpen naar het beeld van de architect.

Het compact bouwen zorgt bovendien voor een laag E-peil. Met een gemiddelde van E51 scoren de appartementen goed. Lightfalls biedt daarmee een antwoord op de duurzame vraag die vandaag steeds luider klinkt. En ondanks de compactheid – maar liefst 70 units op iets meer dan twee hectare – ervaar je als bewoner veel comfort en ruimtegevoel, zowel intern als in de omgeving. Tel daar de goede ligging en toegankelijkheid bij, want zowel met de wagen als met het openbaar vervoer of de fiets is het goed bereikbaar en dicht bij autosnelwegen. Lightfalls beantwoordt dus in alle aspecten aan wat we verstaan onder toekomstgericht wonen.

Govaert & Vanhoutte Architects kijkt heel tevreden terug op deze fantastische realisatie. Vertrokken vanuit een woestenij met een grote moeilijkheidsgraad, groeien naar een moderne en hedendaagse wijk die klaar is voor de toekomst, was allerminst een evidentie. Bij de gebruikelijke grote bedrijfsgebouwen en appartementsblokken in een lintbebouwing riskeer je doorgaans een wijk te isoleren. Door de volumes van de licht commerciële activiteiten vooraan bewust laag te houden, krijgt Lightfalls net aansluiting bij en betrokkenheid op Melle zelf.

 

Tekst: Sam Paret
Foto’s: Denis Paillard

Govaert & Vanhoutte Architects
Koningin Astridlaan 25 bus: 0101 – 8200 Sint-Michiels (Brugge)
t. 050 38 88 22
info@govaert-vanhoutte.be – www.govaert-vanhoutte.be