Jaspers-Eyers Architects (Warschau)
De skyline van Warschau kleurt Belgisch
De Poolse hoofdstad is een aantrekkingspool rijker: de Warsaw Spire. De glazen toren van 220 meter hoog, geflankeerd door twee bijgebouwen en een uitgestrekt plein moet de komende decennia het schoolvoorbeeld worden voor een stad in verandering. Architectenbureau Jasper-Eyers won met het ontwerp de award voor Best Building of the Year 2017, uitgereikt door ABF.
Een icoon. Een ander woord is er niet voor de Warsaw Spire. Het nieuwe uithangbord van de Poolse hoofdstad kwam er dankzij een dubbele Belgische insteek. Architectenbureau Jasper-Eyers ontwierp de gebouwen en de site. Ghelamco zorgde voor de projectontwikkeling. En dat de zone een impact heeft op de stad mag duidelijk zijn. Het centrale hoofdgebouw torent 220 meter hoog uit boven de skyline van de stad. Het is op slag het tweede hoogste gebouw van Polen. Het bevindt zich tussen het Paleis voor Cultuur en Kunsten en het Warsaw Uprising Museum.
Kroonjuweel met panaroma
De architectuur van de Spire is volledig gebaseerd op de omgeving. De site bevindt zich in een vroegere verwaarloosde zone van de stad. Het stadsdeel werd in de Tweede Wereldoorlog volledig verwoest en werd sindsdien overgelaten aan de industrie. Het gevolg was een verloederde buurt waar geen of weinig dynamiek te vinden was. Een buurt die allesbehalve uitnodigde om sociale activiteiten te huisvesten. Daar komt nu verandering in. Het voorbije decennium zette Warshau al in op nieuwe hoogbouw, maar met Warsaw Spire lanceert het een prestigeproject die het volledige stadsgedeelte terug op de kaart zet. In plaats van een vergeten en industriële uithoek moet de zone de komende jaren uitgroeien tot een van de hotspots van de stad. Een bruisende commerciële en kantoorbuurt is het doel. “Met de Warsaw Spire wilden we een gebouw ontwerpen dat publieke ruimte creëert in plaats van wegneemt. De keuze voor een ontwerp in de hoogte maakte het mogelijk om een park te integreren in het project. De dynamische architectuur vormt zo een perfect geheel met de organische tuinaanleg,” zegt Jean-Michel Jaspers. “Daardoor is er een ontmoetingsplaats ontstaan waar mensen kunnen genieten en ontsnappen aan de dagelijkse drukte. Bovendien kan je vanuit de toren vergezichten ontdekken die je nergens anders in Warschau vindt.”
De creatie van een ontmoetingsplaats lijkt logisch, maar in een stad als Warschau is de aanpak uniek
De site wordt afgebakend door vier straten. “Je kan die straten volbouwen en een private binnentuin creëren. Wij kozen – een primeur in Polen – voor een publiek binnengebied dat de site een echte meerwaarde geeft”, aldus John Eyers. Het resultaat van de denkoefening is er van- daag te zien. De slanke centrale toren telt 49 verdiepingen en rijst in een conische vorm tot de hemel. Twee symmetrische zijgebouwen – allebei goed voor een hoogte van 58,50 meter – flankeren de toren en creëren een rustige en verkeersvrije binnenzone. De twee zijgebouwen hebben een gebogen vorm. Op die manier vormen ze een onopvallende trechter voor passanten en bezoekers. Hun aandacht en focus wordt onbewust richting het centrale deel van het plein geleid. In en rond het project is er 4.300 vierkante meter ruimte voor restaurants, café’s, winkels en andere diensten.
Publiek park
Terwijl de toren een uniek panorama creëert, is de omgeving van de Warsaw Spire minstens even belangrijk. Meer dan een pure kantooromgeving biedt de site ruimte om te ontspannen, om te shoppen en om te eten. Het plein werd omgedoopt tot European Square en combineert tal van sociale functies. Fonteinen zorgen voor rust, sfeer en zomerse speelmomenten voor de kinderen. Een groene zone en kunstwerken geven het plein de identiteit van een publiek park. De terrassen, bomen en open ruimtes creëren een beschutte plek met de nodige geborgenheid. Ook ’s avonds. Door te spelen met licht in en rond de site ontstaat een veilig gevoel voor elke bezoeker. John Eyers verwoordt het zo: “Meer en meer zoeken mensen naar een evenwicht tussen werken, leven en genieten. Dat wordt aangeboden op de site van de Spire.”
Architecturaal is de Spire opgevat als een slank en dynamisch geheel dat oneindig lijkt te klimmen. Twee glazen gevels vormen een schild die als een spiraal de hemel bestormt. Het zorgt voor een grote natuurlijke lichtinval en een lichtvoetig geheel, wat atypisch is voor de omvangrijke bovenste verdiepingen. De bovenste, 46ste verdieping, geniet van een openluchtterras met een schitterend zicht op de stad. De spiraal benadrukt meteen ook de elegantie van het hoofdgebouw. Het toont de verticale kracht, met de nodige aandacht voor de verdiepingen dichter bij het gelijkvloers. Zo is er op de vierde verdieping een restaurantzone met een terras dat uitkijkt op het plein. De bruikbare oppervlakte per verdieping varieert van 1.600 vierkante meter tot 2.000 vierkante meter. Ondergronds bevindt zich trouwens een rui- me parking, goed voor 1.235 parkeerplaatsen verspreid over vijf verdiepingen. De gebogen zijgebouwen die de site flankeren zijn goed voor 16 verdiepingen en telkens zowat 23.800 vierkante meter oppervlakte.
Technisch vernuft
Op vlak van techniek, technologie en duurzaamheid scoort het project uitstekend. Dat bewijst het BREEAM Excellent-certificaat. Ook de vlotte bereikbaarheid van de site met het openbaar vervoer en de aanwezigheid van fietsvoorzieningen hebben een positieve impact op de score. Door het gebruik van geïntegreerde balken in de vloerplaten bieden de gebouwen een grote flexibiliteit op lange termijn. De ruimtes zijn flexibel in te delen, terwijl de technieken op verschillen- de manieren geïnstalleerd kunnen worden. Met die aanpak wil Jasper-Eyers het gebouw verzekeren van een lange gebruiksduur. Dat merk je ook in de veiligheidsingrepen. De bouwwijze met een anti-collapsesysteem zorgt voor de nodige stabiliteit, ook bij schade aan een van de kolommen. De brandveiligheid wordt ondersteund door een sprinklerinstallatie met watermist. Op die manier wordt bij werking van het systeem schade aan elektronische apparatuur vermeden.
Gebruiksvriendelijkheid staat centraal in de Spire. Zowel in de publieke zone als in de kantoorgebouwen. Elke vergaderzaal staat in verbinding met het centrale secretariaat. Een centraal scherm met touchscreen beheert per kantoor de volledige zone. Bovendien is de toegang tot het gebouw geconnecteerd met de lift. Eenmaal je de ingang passeert, komt de lift je automatisch ophalen om je naar de juiste verdieping te brengen. De combinatie van architectuur, omgeving en technologie zorgde ervoor dat heel wat internationale bedrijven al hun intrek namen. Onder andere BNP Paribas, Goldmans Sachs en Samsung houden er kantoor. De Warsaw Spire werd opgeleverd in juni 2016. De werken startten in oktober 2010. De cijfers zijn behoorlijk indrukwekkend. De bovengrondse oppervlakte bedraagt 131.800 vierkante meter. Ondergronds komt daar nog eens 68.000 vierkante meter bij.
Jaspers-Eyers
Zowel voor ontwikkelaar Ghelamco, de stad Warschau als Jasper-Eyers Architects is de Warsaw Spire een visitekaartje. Naast de Best Building of the Year 2017-ward van ABF, won het project ook de Mipim-award in de categorie Best Office & Business Development. Het Belgische Jaspers-Eyers Architects werkt vanuit hun studio’s in Brussel, Leuven en Hasselt internationaal. Hun doel is het creëren van excellente ontwerpen met aandacht voor het ecologische aspect. “Onze architecten ontwerpen voor en communiceren met mensen. Dat betekent dat we inspelen op de maatschappij, context en omgeving. Innovatie en design is onze visie. Daarmee willen we het debat aangaan over de architectuur van vandaag en die van de toekomst”, aldus John Eyers. In het portfolio van het architectenbureau staan uiteenlopende projecten. Van privélofts tot totale stadsvernieuwingen. Van luchthaven tot overheidsgebouwen. “Het brede scala van ons werk en de interne ervaring maakt het mogelijk om internationale visies te vertalen naar lokale projecten”, klinkt het.
Tekst: Arne Vansteenkiste
Foto’s: ©Jaspers-Eyers Architects – photography Philippe van Gelooven, Jean-Michel Byl, Ghelamco
Jaspers-Eyers Architects
Hoogstraat 139 – 1000 Brussel
t. 02 514 04 96
architects@jaspers-eyers.be – www.jaspers-eyers.be