Atelier Vens – Vanbelle
Split-levels brengen veel leefcomfort en ruimte in deze compacte woning
Als architect ben je nooit 100% vrij om te doen wat je wil. Ofwel moet je rekening houden met de wensen van de klant, ofwel ben je gebonden aan budget. Dat hoeft niet altijd een nadeel te zijn. Uitdaging is soms de beste saus. Zeker voor Atelier Vens Vanbelle die zich voor dit project aan een vooropgesteld budget moest houden maar inhoudelijk wel carte blanche kreeg. Het werd een uitzonderlijke 3D puzzel om alles in elkaar te krijgen maar wel eentje waar het woonplezier en -comfort vanaf straalt.
De bouwheer had beslag kunnen leggen op een stuk grond voor een halfopen bebouwing op het einde van een doodlopende straat. Achteraan begint het groene landschap te glooien en trekken wandelaars verder de mooie natuur in. Als gezin met twee kinderen dat graag elkaars gezelschap opzoekt, wou de bouwheer een open huis met veel contact tussen de verschillende ruimtes. En de implementatie van een werkruimte voor zijn fietscreaties. Om het hele programma binnen de beschikbare oppervlakte te krijgen en tegelijkertijd te voldoen aan de wensen en het opgelegde budget van de bouwheer, rees bij Atelier Vens Vanbelle in het ontwerpproces vrij snel de idee om met split-levels te gaan werken. Ze lossen niet alleen het vraagstuk op, maar door alles verder tot boven open te werken, ontstaan ook intern boeiende relaties tussen de verschillende ruimtes.
De overdekte inkom met gele voordeur – verwijzing naar het gele volume – is dieper geplaatst zodat je over een buitenberging beschikt. Eens binnen kom je in de centrale trappenhal waarbij van hal weinig sprake is gezien alles open is tot helemaal bovenaan. Een half niveau lager bevindt zich de halfondergrondse kelder en atelier die via een helling vooraan de woning ook met de fiets bereikbaar is.
De leefruimte als venster op de wereld. Door die een half niveau hoger te voorzien en aan drie zijden te beglazen, krijg je exact dat effect. Vanuit de keuken heb je, mede door het overvloedig binnenvallende licht, nauw contact met de omgeving. Tussen keuken en zitruimte opnieuw een half niveau verschil, maar ook hier baad je door de grote glaspartijen in het licht en de gezelligheid. De wens naar openheid van de bouwheer werd in deze ruimtes dus letterlijk vertaald waardoor je bijna een glazen volume krijgt. Dat kon hier ook perfect zonder aan privacy in te boeten omdat je iets hoger zit en op het einde van een doodlopende straat.
De openheid wordt extra in de hand gewerkt door de vide die de bovenste verdieping bij de rest van de woning betrekt. In het bovenste volume – opnieuw een half niveau hoger vanuit de zitruimte – zijn de drie slaapkamers en een badkamer ondergebracht. Dit is een eerder gesloten volume omwille van privacy. De twee kinderkamers kijken uit op de tuin, de slaapkamer van de ouders op het dakterras. Daar middenin bevindt zich de badkamer, waar je via de overloop eerst op uitkomt. Een dakkoepel boven de douche zorgt daar voor natuurlijk binnenvallend, zij het zenithaal, licht. De badkamer is compact maar met drieënhalve meter wel aan de hoge kant. Vanop de overloop krijg je eveneens toegang tot een dakterras en door opzij daarvan een raampartij te voorzien, valt er dankzij de vide extra zonlicht tot diep in de woning. De split-levels laten dus toe om, ondanks een vrij omvangrijk programma, toch compact en aangenaam te gaan bouwen.
Het bouwvolume is heel leesbaar gematerialiseerd, waardoor de gelaagdheid van het gebouw ook van buitenaf heel duidelijk is. We zien een sokkel van betonsteen waarin de inkom en het atelier zijn opgenomen. Het open, glazen volume daarbovenop met houten ramen in afzelia rond de leefruimte en zitruimte. Om uiteindelijk uit te monden in het gesloten, gele volume met daarin de slaapkamers en badkamer. Dit gele volume werd gerealiseerd met bakstenen die een amarillo emaillaagje kregen. Om dit volume volledig tot zijn recht te laten komen, werd het afgebakend met een spiegelende rand. Dit versterkt de leesbaarheid van het gebouw en vermijdt dat je een uitwaaierend volume krijgt dat niet meer in verhouding is met de rest van het gebouw. De spiegels zorgen er bovendien voor dat het geel nog krachtiger wordt en op de voorgrond treedt. Daardoor krijg je een gebouw dat voortdurend in dialoog gaat met zijn omgeving.
Binnenin wordt het wooncomfort en de gezelligheid gestimuleerd door gebruik te maken van warme en duurzame materialen. Zowel de vloeren, muren als het plafond zijn vervaardigd uit hetzelfde eiken parket dat vooral in de keuken en de zitruimte volledig tot zijn recht komt. Zeker in het grote vlak met de vide. In deze ruimtes is ook de draagstructuur van het gele volume zichtbaar. Deze zwart gelakte stalen kolommen zijn slank en storen zeker niet in het beeld. Er wordt handig gebruik van gemaakt en bovendien werken ze als een soort filter naar de omgeving. Tussen keuken en zitruimte zijn dan nog eens kasten gebouwd rond deze draagstructuur. Deze vier kastenblokken zijn niet alleen enorm functioneel – in de keuken dienen ze als opbergkast en ijskast, in de zitruimte onder meer als televisiekast -, ze zorgen daarnaast voor wat privacy in de zitruimte. Ze zijn vervaardigd uit multiplex platen die bleek werden gebeitst, net als de eettafel.
Atelier Vens Vanbelle maakt zijn ontwerp tot in de kleinste details en laat niets aan het toeval over. Zo ontwierpen ze zelf het keukeneiland dat vrij breed is en aan twee zijden kasten heeft. Ze vonden het belangrijk voldoende kastruimte te voorzien zonder veel meubilair aan de ruimte te moeten toevoegen. Anders verlies je de openheid die nu sterk in de keuken aanwezig is. Het keukeneiland is een echte eyecatcher in deze ruimte. Het meubel is gemaakt uit gelakte mdf, in een kleur die naadloos past bij het werkblad in cortenstaal. Door hier en daar ruimte te laten voor boeken en planten komt het eiland anderzijds ook niet te zwaar over.
De badkamer is zowat de uitzondering op de liefde voor hout in deze woning. Alles is, tot op twee meter hoogte, in witte mozaïek opgetrokken. Het zorgt er wel voor dat het houten badkamermeubel extra in het oog springt. Dat de gemeenschappelijke badkamer centraal ligt, heeft alles te maken met het logische leefpatroon dat Atelier Vens Vanbelle in elk project probeert te implementeren. In het samenleggen van de puzzel van deze woning hebben ze net dat laten meespelen. Vanuit de slaapkamer zoek je doorgaans immers eerst de badkamer op vooraleer je naar de ontbijttafel te begeven. In omgekeerde richting werkt het ook, maar dan vanuit de zitkamer.
In de tuin besloot Atelier Vens Vanbelle een extra glooiing toe te voegen aan het landschap. Als aankondiging van de golven die de natuur verder vertoont, maar nog meer om het leefcomfort van de bewoners te vergroten. Ze brachten de tuin letterlijk naar de leefruimte. Die glooiing gaat immers naar de woning toe en komt tot net onder het niveau van de keuken en leefruimte. Het maakt het voor de bewoners gemakkelijk om daar via een schuifraam naar de tuin te gaan, zonder dat ze een trap nodig hebben om het niveauverschil te overbruggen. Door in die heuvel een glijbaan te leggen is het voor de kinderen een dankbaar gegeven om hun fantasie de vrije loop te laten gaan.
Dat is precies wat Atelier Vens Vanbelle met dit project wou bereiken: woon- en leefcomfort bieden aan de bewoners. Het is geen stereotiepe architectuur, maar gewoon de best mogelijke woning voor deze mensen op deze locatie. Dat de bouwheer hen in de niet voor de hand liggende vormelijke vertaling is gevolgd, heeft dan ook alles te maken met de goede verstandhouding tussen beide partijen en met de wetenschap dat Atelier Vens Vanbelle steeds dit groter doel voor ogen had. Geen wonder dat ze van hun klanten vaak carte blanche krijgen.
Tekts: Sam Paret
Foto’s: Atelier Vens Vanbelle
Atelier Vens Vanbelle
Gewad 3_002 – 9000 Gent
t. 0486 90 86 47 – t. 486 65 76 02
info@vensvanbelle.be– www.vensvanbelle.be