De Jaeghere Architectuuratelier

Minimalisme met perspectief

Een verloren hoekje aan een druk kruispunt in Tielt. Onbruikbaar? Niet voor architect Steven De Jaeghere. Hij zag mogelijkheden op het driehoekig perceel. Hij pootte er een kantoor met de allures van een villa neer. De naam: DELTA. Een verwijzing naar de driehoekige vorm van de Griekse letter. De eenzame, grote eik voor het minimalistische gebouw gaat in dialoog met de witte vlakken. Glaspartijen en patio’s bieden doorkijk, zonder meteen alles weg te geven.

Laat je niet misleiden door de strakke vormgeving aan de buitenkant. Warme materialen geven het kantoor en vooral het woongedeelte binnenin een huiselijke gezelligheid. “Het is maar een van de contrasten waarmee dit gebouw speelt. Zakelijk-strak en zacht, verticale en horizontale lijnen, intimiteit en doorzichten, licht en schaduw. Het project DELTA toont zich in verschillende perspectieven en wekt je nieuwsgierigheid op”, vertelt architect Steven De Jaeghere.

Schuine opstelling

Een driehoekig perceel vraagt een bijzondere aanpak. Met een diagonale inplanting breekt De Jaeghere met de uniformiteit van de andere bouwwerken. DELTA is schuin opgesteld, zowel ten opzichte van het kruispunt als van de andere gebouwen. Dat versterkt de dynamiek. De ligging aan het kruispunt is een commerciële troef voor de zakelijke functies van het gebouw. Dankzij een groene buffer is er toch voldoende ademruimte om de constructie in al zijn facetten te bewonderen. Een imposante, eenzame eik geeft de groene zone extra cachet. Een plekje rust aan de rand van het industrieterrein.

“Als je het project benadert, maak je een bocht langs de grote eik. Het gebouw lijkt te roteren bij de slingerende benadering rond de boom. Bij dat slalommen krijg je telkens een ander perspectief op het gebouw.” De statige, solitaire eik zorgt voor een unieke dialoog tussen de bouwmaterialen, het drukke verkeer en de natuur. Op elk moment van de dag werpt de boom een nieuwe schaduw op de witte buitenmuren. “Die interactie is een cadeau om mee te werken. Het zorgt voor een speels element en talrijke perspectieven.”

De bewuste inplanting van de verticale schijven zorgt ervoor dat de restzones van het driehoekig perceel een verlengde van de binnenruimtes vormen en als patio’s en lichthappers fungeren. Net als het glas zorgen die open restruimtes voor doorzicht in het gebouw. Toch is het geen glazen doos. Het woon-kantoorproject opent zich bij het benaderen, maar niet te veel. De buitenkant geeft genoeg prijs om de nieuwsgierigheid te prikkelen. Het getint glas creëert een zonnebrileffect. Eens je het gebouw betreedt, valt er altijd iets nieuws te ontdekken.

Abstract verticalisme

De Jaeghere liet zich bij het ontwerp inspireren door de schilderijen van Luc Peire. Het abstract verticalisme in zijn werken kennen een weerspiegeling in het dynamische gebouw. “Lijnen worden vlakken en vlakken worden lijnen. Daardoor profileert de architectuur van dit gebouw zich als een 3D-sculptuur”, aldus de architect. “De composities van Peire triggeren de verbeelding. Dat doet dit gebouw ook. Als je het ontwerp open plooit krijg je een ritmisch lijnenspel, dat ook in 2D blijft boeien. Dat ritme in de architectuur maakt het gebouw menselijk.”

Het resultaat is een minimalistisch exterieur. “Wat niet betekent dat het wit en kaal is. Integendeel. Door strakke lijnen te gebruiken en sober om te springen met de vormen, komen de sterktes van materialen net beter tot hun recht”, weet De Jaeghere. De compositie van vlakken en lijnen geven het gebouw volume. Een volume dat van buitenaf slechts een tipje van de sluier onthult. Het gebouw is vormgegeven als een dynamische compositie van witte schijven met een uitgesproken verticaal karakter. Die zijn van elkaar gescheiden door glas en contrasterend metalen schrijnwerk.

Het harde, strakke smeedwerk en de donkergrijze lamellen contrasteren met de prominente witte vlakken. “Enkel het open volume op de kop geeft een idee van wat zich binnenin afspeelt. Het glazen volume is omhuld met massief gemanipuleerd staal en biedt verschillende doorzichten. De expressieve metalen afwerking van de raamomlijstingen en de balustrades heeft de ambachtelijke finesse van de art deco: een knipoog naar de kunstsmederij van mijn grootvader.”

Het spel tussen horizontale en verticale lijnen zie je ook in de traphal. De centrale trap is bewust transparant vormgegeven met massieve, dunne treden van gewalst staal. De circulatie rond de verticale accentwand gebeurt ondertussen met zicht doorheen de verticale lamellen. De wand – die de trap doormidden lijkt te snijden – is afgewerkt met een geschraapte kleistructuur. De traphal geeft uitzicht op de binnentuin, die verscholen is voor passanten. Via de doorkijk aan de inkom op de zijkant van het gebouw krijg je opnieuw een kleine aanzet van wat verhuld is vanaf de straatkant.

Grenzen aftasten

Door vlakken te manipuleren tast Steven De Jaeghere ook binnen de grenzen af. Wonen of werken, waarop ligt het accent? Omwille van de commerciële ligging slaat de weegschaal door naar het zakelijke. Het architectenkantoor op het gelijkvloers heeft een aparte inkom en via de centrale traphal zijn er nog drie entiteiten te bereiken. Op het gelijkvloers is een tweede praktijk voorzien. De twee verdiepingen zijn flexibel in te vullen, als kantoor of als appartement. De eerste verdieping doet voorlopig dienst als woonst. De architect en bouwheer is ook bewoner van het eigentijdse appartement.Het krachtige lijnenspel van het exterieur is doorgetrokken in het interieur. Ook binnenin domineert wit de grote vlakken. Het meubelmaatwerk en (indirecte licht)nissen in het plafond zijn strak vormgegeven. Spiegeleffecten en doorzichten versterken dat perspectief. De sfeer van de woonruimtes is echter huiselijk. De strakke vormgeving wordt er gecombineerd met warme tinten en natuurlijke materialen. Parket, geborstelde eik en marmer zorgen voor een tijdloos kleurenpallet.

In de woonruimte van het appartement is een lange trede in marmer de eyecatcher. “Het marmer heeft een eigen tekening en verschaalt de wand. Door het spiegelglas lijkt ze dubbel zo lang. De trede geeft toegang tot het zuidterras maar doet tegelijk dienst als sokkel om decoratieve elementen op te zetten. Een functionele vormgeving. Dat is essentieel in mijn ontwerpen.” De lage salontafel is op maat van de trede ontworpen. Het metalen onderstel verwijst opnieuw naar het strakke smeedwerk dat het hele project mee definieert. In de badkamer keert het vergrijsd glas terug. De zandkleurige tegel en de douchewand zorgen voor warmte. Ook het douchemeubel werd op maat gemaakt.

In de keuken zorgen marmer, hout en gelakt glas voor een lounge effect. Een wit blok, afgewerkt in corian, doet dienst als bar en werkelement. Indirecte belichting en bewust gepositioneerde spotjes benadrukken de lijnen in het interieur. Vanuit de keuken is er toegang tot het westelijk terras. Daar kan je ’s avonds genieten van de zon en is er rust, weg van het kruispunt. De balustrades zijn afgewerkt in de kenmerkende art decostijl.

Geconcentreerde zeggingskracht door minimalisme

Het spel van licht en schaduw, het ritme van verticale en horizontale vlakken, de doorzichten van de ene ruimte naar de andere en de rijkdom van materialen. Ze maken deel uit van De Jaegheres architectuur. In zijn eigen kantoor-woonproject konden ze uiteraard niet ontbreken. Architectuur op maat. Op zijn eigen maat deze keer. Het massieve schrijnwerk geeft zowel aan de binnenkant als aan de buitenkant een unieke uitstraling aan het tijdloos wit. In de buitenschil en in de detaillering van het meubilair zorgt eenvoud voor rust en harmonie. “Minimalisme is een persoonlijke houding waarbij ik de essentie opzoek. De materialen krijgen door de minimalistische vormgeving ruimte om te leven. Ruimte voor de geconcentreerde uitdrukkingskracht van de details.”

Tekst: Arne Vansteenkiste
Foto’s: Stijn Vereeken

De Jaeghere Architectuuratelier
Fonteinestraat 53 – 8700 Tielt
t. 051 46 60 69
atelier@stevendejaeghere.be – www.stevendejaeghere.be