Pygma.archi

Opmerkelijke unie tussen pastoraal landschap en moderne architectuur

Na 10 jaar samenwerking verenigen Aurélie Mathieu & Eric Grondal zich en creëren samen een nieuwe structuur: Pygma Architecture.Alles begon midden de jaren 70, toen Marc Grondal zijn bureau startte. In 2017, na enkele jaren te hebben samengewerkt, is zijn zoon vennoot geworden. In deze twintig jaar is het bureau uiteraard sterk geëvolueerd maar de basis is onveranderd.

Vereniging van verschillende disciplines

Pygma is gekend voor zijn eenvoudige, sobere, maar technisch complexe architectuur. “We hebben ons gespecialiseerd in het realiseren via aparte, gespecialiseerde ondernemingen. Dit wil zeggen dat we kleine vakmannen gaan zoeken. Al onze projecten zijn complexer geworden. We proberen ook de mentaliteiten te laten evolueren. Bijvoorbeeld, rekening houdend met de huidige uitdagingen, zijn we verplicht de energieprestaties van gebouwen te versterken en onszelf in vraag te stellen. Het is noodzakelijk om bouwsystemen in vraag te stellen en op een bepaalde wijze een nieuwe bouwwoordenschat uit te vinden,” legt Eric Grondal uit.

De filosofie van het bureau, en wat ook de kracht ervan is, is het verenigen van verschillende disciplines die op elkaar aansluiten. Het dynamische team van Pygma varieert tussen 8 en 10 medewerkers, die telkens actief betrokken zijn bij de realisatie van projecten. “Ik ben altijd gepassioneerd geweest door stabiliteit, esthetiek, façades, energie. Ik ontwerp en dan vraag ik een verificatie, maar vaak zijn we al bijna zeker dat het zal werken. Een architect is per definitie een generalist. We beschikken over een vrij breed palet, en we proberen dus te ontwerpen met al onze kennis, en wanneer we nood hebben aan verduidelijking, gaan we deze halen bij een specialist, bijvoorbeeld een ingenieur, een verlichtingsspecialist, een binnenhuisarchitect, een kunstenaar, enz. Elke keer proberen we de grote initiële richtlijn aan te geven.” Om dit te bereiken, moet alles zo zorgvuldig mogelijk worden uitgevoerd, en dit vanaf het begin. Het is omwille van deze bijzondere aanpak dat de bouwheren voor Pygma kiezen. (Eric Grondal): “Al onze projecten zijn verschillend, omdat ze overeenstemmen met een klant, met een programma, met een budget, met een terrein. Maar terzelfdertijd zou een buitenstaander kunnen zeggen: “Ja, het is een woning van Pygma, of een ontwerp van Pygma.” We hebben herkenbare details en manieren van aanpakken.”

Niet zomaar de eerste de beste geitenstal

De bouwheren wensten een aangename woning, maar niet te groot. Bijna als een vakantiewoning. Nadat hun kinderen het huis hadden verlaten, hadden ze zin de stedelijke omgeving vaarwel te zeggen. “In 2013 zijn ze naar mij gekomen met een verlangen om te ademen. Hun keuze viel op een vrij uitgestrekt, maar bijzonder terrein, met een zone waarop niet gebouwd mocht worden. Een ander element waarmee rekening moest worden gehouden was hun levensproject: schapen of geiten houden,” zo legt Eric Grondal ons uit. Pygma heeft dan het project bestudeerd. Het programma moest compact zijn, met ruimte voor de geiten. “We hebben er dan voor gekozen om de geitenstal te ‘begraven’ in een gedeeltelijk in de grond ingebedde basis. Zo kunnen de geiten direct op het terrein geraken, en het leefvolume wordt er bovenop geplaatst.” Op het lage niveau vinden we naast de geitenstal een wasruimte, de technische ruimte en een ruimte om kaas te maken. Achteraan is er een geventileerde ruimte die dienst kan doen als bier- of wijnkelder. “Heel dit gedeelte is in beton. Wat het visuele effect van stabiliteit versterkt en een esthetische afwerking biedt. Een andere bijzonderheid is dat aangezien de geitenstal niet moest worden geïsoleerd, deze zich buiten het verwarmde volume bevindt,” zo legt Eric Grondal uit. Op deze basis in beton, die toelaat alles horizontaal te brengen, werd een kooi uit COR-TEN-staal geplaatst. “Dit is te vergelijken met een appartement. We gaan de hoogte in en zoeken het uitzicht op het onderliggende landschap. Een spectaculair uitzicht op het station Guillemins en de terrils van Ans. “Hier vinden we de keuken, de eetplaats en het salon. In het midden hiervan bevindt zich een kleine ‘doos’, waarin zich de trap en de badkamer tegen de keuken aan bevinden. Het is mogelijk rechts en links van deze ‘doos’ te circuleren. Links vinden we een kamer/bureau, en rechts de ouderkamer.

De bekleding in COR-TEN werd geproduceerd in het atelier en werd volledig willekeurig geplaatst. Het is een materiaal dat niet enkel esthetisch is, maar ook praktisch omdat het geen onderhoud behoeft. De kleur van dit roestig staal contrasteert met het grijze beton en de omgevende natuur. “Dit versterkt het natuurlijke effect van de site. Wanneer je een stuk grond afgraaft, heb je ongeveer dezelfde kleur.” De voorzijde van de woning is naar het westen gericht, naar de stad toe. Een breed lateraal venster geeft uit op een terras, wat toelaat de leefruimte te verbinden met de tuin. We vinden er ook een overdekt terras terug, wat heel praktisch is in het Belgische klimaat. De bouwheren hebben er een buitenkeuken geïnstalleerd. Een bijzonder gezellige plek, zelfs met regenachtig weer! Achteraan hebben we een grote glazen wand, onderverdeeld voor de kamer/bureau en de ouderkamer. Voor de centrale ruimte en de badkamer komt licht binnen via een dakkoepel. Binnen in de woning, op de eerste verdieping, werd vloerbeglazing geplaatst. Op deze manier hebben de bewoners direct zicht op hun geiten. Eric Grondal: “Het is een beetje zoals bij onze voorouders die de dieren beneden zetten. Zo steeg de warmte van de dieren op en verwarmde de ruimte erboven. Hier werkt het niet helemaal op deze manier, maar de knipoog is er wel!”

Een huis zonder ingangsdeur

De bewoners en hun gasten komen het huis binnen via de stal of via de deur van de eetkamer, simpel en handig! Een andere bijzonderheid is dat deze eengezinswoning geen nood heeft aan een traditionele verwarmingsinstallatie. “Alles werd zo goed geïsoleerd dat een enkele openhaard volstaat. We hebben een mechanische double flux-ventilatie met warmterecuperatie (VMC) geplaatst die op elk moment toelaat om verse lucht van goede kwaliteit te hebben. Alsook een kleine elektrische boiler voor het warm water.” Dit herneemt een van de basisideeën van Pygma: “Het integreren, vanaf de eerste lijnen, van de parameters van de bioklimatische architectuur, van duurzame ontwikkeling en het rekening houden met elementen die energiebesparingen opleveren.”

Tekst: Stéphanie Poppe
Foto’s: Nick Cannaerts

Pygma.archi sc sprl
Avenue du Parc 9 – 4053 Embourg
t. 04 361 60 40
gestion@pygma.archi – www.pygma.archi