Sileghem & partners

Bekaert HQ : respect voor de roots

Staaldraadproducent Bekaert stond voor een belangrijke keuze: een nieuwe locatie vinden ofwel de troeven van de bestaande site in Zwevegem aanwenden. Het werd een dubbele keuze voor dit laatste: niet alleen besliste het bedrijf om zijn hoofdkantoor te behouden op de plek waar ooit alles begon, het koos er bovendien voor om de geest van de oorspronkelijke site ten volle uit te spelen.

Architectenbureau Sileghem & Partners kreeg het ontwerp van dit ambitieuze project toegewezen, waarbij het een aantal spelregels meekreeg die Bekaert na uitgebreid intern overleg had vastgelegd. Zo wilde het graag landscape-bureaus om de werknemers optimaal te laten samenwerken maar moesten er wel voldoende afgescheiden ruimtes zijn waar de werknemers ongestoord kunnen telefoneren of overleggen. En ondanks de niveauverschillen binnen het bestaande gebouw en de vereiste uitbreiding, moesten alle teams elkaar snel kunnen vinden via vlotte horizontale en verticale scharnierpunten tussen de verdiepingen en de gebouwen. Het project werd gerealiseerd in samenwerking met interieurarchitect Patrick Deknock.

De oorspronkelijke site en de omgeving

Bekaert besliste dus om terug te keren naar haar oorspronkelijke site in Zwevegem. De afgelopen jaren lag het hoofdkantoor in Kortrijk, met bijkomende kantoren en een productievestiging in Zwevegem. Deze oorspronkelijke site dateert al van het begin van de 20de eeuw. Gaandeweg werden er productieplekken bijgebouwd en werden ook de kantoorgebouwen steeds uitgebreid.Los van de productiegebouwen bestond de site uit het “kasteeltje”, de oorspronkelijke woning van de familie Bekaert. 50 m verder bevond zich het eerste stenen fabrieksgebouw in neogotische stijl, dat in de loop der jaren twee keer werd uitgebreid en dat in de jaren ’60 door een “tussengebouw” verbonden werd met het kasteeltje. Het resultaat was dus een amalgaam van gebouwen, zowel qua stijlen als qua afmetingen. In de nieuwe visie komt het kasteeltje, na afbraak van de bestaande kantoorgebouwen uit de jaren 60, terug vrij te staan in een park. Door een nieuwbouw met nieuwe inkom te voorzien op de locatie van de afgebroken fabrieksgebouwen en dit te koppelen aan het bestaande neogotische gebouw, kon een nieuwe hedendaags kantoorcomplex gerealiseerd worden waarbij de waardevolle his-torische elementen ( het neogotische gebouw en het kasteeltje) terug tot hun volle recht komen. Op vandaag is de nieuwbouw in gebruik genomen, zijn de neogotische gebouwen integraal gerenoveerd en zijn de afbraak van de gebouwen uit de jaren ‘60 en de realisatie van het park rond het kasteeltje gepland voor volgend jaar.

Samengaan van traditie en efficiëntie

In de kantoorgebouwen worden een kleine 200 personen tewerkgesteld. Bekaert koos ervoor om hen de meest moderne voorzieningen te bieden, in de vorm van landscape-bureaus en moderne vergaderzalen. Tegelijk moesten de structuur en het karakter van het bestaande gebouw bewaard blijven en moest het gloednieuwe kantoorgebouw naadloos aansluiten bij het bestaande complex. Een uitdaging die Sileghem & Partners niet uit de weg ging en die het met vrij eenvoudige materialen en zonder overdreven kosten omtoverde in een indrukwekkend resultaat. Te beginnen bij het oorspronkelijke gebouw, een complex in neogotische stijl dat vorige eeuw tweemaal in de diepte werd uitgebreid en hierdoor niveauverschillen kent tussen de verdiepingen. De zware betonnen kolommen op het gelijkvloers verraden de leeftijd van het gebouw, maar werden door de architect bewust zichtbaar gelaten als onderdeel van de lounge, het ontvangstgedeelte. Het resultaat is een constant spel tussen moderne en klassieke elementen die elkaar op elk moment uitdagen, bijvoorbeeld door de pastelkleuren die hier en daar een luchtig alternatief vormen voor de zware industriële elementen. Een mooi bewijs voor deze bijna speelse wisselwerking tussen traditie en moderniteit wordt geleverd door een trappencomplex met een trapslede die licht gedraaid staat ten opzichte van de andere trappen en van het gebouw zelf. Niet alleen lost de architect hiermee een groot deel van de niveauverschillen op tussen de verschillende delen van het gebouw en tussen de verdiepingen, maar tegelijk vormt het een perfecte illustratie van de wisselwerking tussen traditie en moderniteit.Op het eerste zicht lijkt het geen evidentie om de klassieke industriële structuur van het gebouw, met al zijn vrijstaande kolommen, te combineren met moderne landscape-bureaus. Toch slaagt de architect erin om bijvoorbeeld de vergaderboxen of de kasten op te stellen in functie van deze steunpunten. Een indeling die er tegelijk voor zorgt dat alle nadelen van landscape-bureaus handig worden weggewerkt (akoestiek, gebrek aan privacy of aan aparte ruimtes, …).

Aan de overkant van dit “oude” complex werd een extra kantoorgebouw gerealiseerd. Alhoewel het hier om een nieuwbouw gaat, blijft het authentieke karakter van de site gerespecteerd. De parking bevindt zich op het gelijkvloers van dit nieuwe gebouw en dus niet ondergronds, wat de architect toeliet om de kosten van het gebouw te beperken. Dankzij de metalen lamellen in cortenstaal aan de buitenkant, die aan het glazen inkompartij tussen het oude en het nieuwe gebouw in de hoogte worden overgenomen, valt het bovendien amper op dat zich hier een parking bevindt. De betonnen structuur met paddenstoelvloeren loopt consequent door van de parking op het gelijkvloers tot de tweede verdieping. Ook hier kolommen die de ruimtes onderbreken maar steeds geïntegreerd worden in de indeling van de open bureaus en zo de rationele functionaliteit van de architectuur onderstrepen. Beide gebouwen staan met elkaar in verbinding via de dieper gelegen volledig beglaasde ontvangstruimte. Los van de pure onthaalfunctie functioneert het inkomgebouw ook als scharnier tussen de twee hoofdvolumes. Door zijn alzijdige transparantie zowel naar buiten als naar de aanpalende binnenruimtes, worden beide functies (onthaal- en scharnierfunctie)  perfect ingevuld. Langs de voorzijde ontvangt het gebouw zijn gasten via een grote raampartij, terwijl de gasten aan de achterzijde via identieke raampartijen uitkijken op de groenplaats. Bevloering en gevelafwerking lopen naadloos door van binnen naar buiten Ook in de andere richting biedt het op elke verdieping een transparante verbinding tussen het oude en het nieuwe gebouw. Aan de kant van het oude gebouw bevindt men zich meteen in de loungeruimte, de personeels-cafetaria en de evenementenruimte voor presentaties of ontvangst van bezoekers van de showroom op de verdieping. De levendige sfeer van deze ruimtes straalt dankzij de transparantie van het tussengebouw uit naar de rest van het gebouw. De ontvangstruimte is als het ware het centrum van een druk dorpsleven waar spontane ontmoeting en co-working deel uitmaken van het kantoorleven.

Materialen onderstrepen het industriële karakter

Qua afwerking koos de architect voor vrij simpele materialen. De ontvangstruimte bestaat uiteraard langs de vier zijdes uit vrij grote glasstructuren of open doorgangen, maar in de gebouwen zelf zien we vrij klassieke materialen. Een keuze die juist de eerder genoemde wisselwerking tussen traditie en moderniteit benadrukt. Denk bijvoorbeeld aan de trapleuningen in witte metalen pijlers in combinatie met de tegels die aan de muurzijde van de trappen tot op een meter hoogte boven elke traptrede doorlopen enerzijds en aan de eerder genoemde pastelkleuren en glaspartijen anderzijds. Dergelijke details illustreren de wisselwerking tussen de oude industriële sfeer en de efficiëntie van een modern kantoorgebouw.

De plafonds van het gebouw daarentegen vormen wel een technisch huzarenstukje. Voor de verwarming en koeling van de nieuwbouw werd gekozen voor betonkernactivering.  In deze optiek kon niet gewerkt worden met verlaagde plafonds. Nochtans was een goede akoestiek vereist in de landscape en genoot de oplossing met baffles niet echt de voorkeur.  Uiteindelijk werd er gekozen voor een specifiek akoestisch geleidend plafond dat afgewerkt wordt met een bepleistering van marmerkorrels, een uniek Zwitsers product dat zowel qua akoestiek als qua warmtegeleiding uitstekende prestaties levert.

De gevel- en dakbedekking zijn afkomstig van Wienerberger. In het geval van de gevel gaat het om de Terca Milosa Hoornbloem, terwijl de donkere dakpan de Koramic Stormpan 44 is in geglazuurde leikleur. Deze combinatie zorgtvoor een warme en authentieke uitstraling. Het resultaat is een modern gebouw dat beantwoordt aan de meest moderne eisen op het vlak van efficiëntie, privacy en akoestiek en dat tegelijk een sterke industriële sfeer uitademt en zo perfect weerspiegelt waar een onderneming als Bekaert voor staat.

Tekst: Arjan Kwakkenbos
Foto’s: Klaas Verdru

Sileghem & partners
Winkelstraat 2 – 8550 Zwevegem
t. 056 75 86 00
www.sileghem.be