Dehullu Architecten

Noordelijk gelegen woning met optimale lichtinval

Een klant die terugkeert is een tevreden klant, al kom je het als architect voor residentiële projecten niet zo heel vaak tegen dat je op tien jaar tijd voor eenzelfde cliënt tweemaal een woning mag ontwerpen. Wel voor de eigenaar van dit project in Harelbeke. Nadat hij zo’n tien jaar eerder ook al beroep had gedaan op Dehullu Architecten, besloot hij een tweede keer aan een bouwproject te beginnen, vooral om het drukke verkeer aan de Kortrijkse ring te ontvluchten. Of de bouwheer voor deze ‘tweede’ woning bepaalde zaken anders wilde aanpakken? Op tien jaar tijd zijn er vooral op energievlak grote stappen gezet, zodat het voor de opdrachtgever dan ook een logische keuze was om deze mogelijkheden optimaal te benutten. Het resultaat is een BEN-woning met een E-peil van E16. Daarnaast mocht de woning vrij compact zijn, maar wilden de eigenaar en zijn gezin wel een ruimtelijk gevoel creëren en het daglicht optimaal benutten.

Dit laatste punt werd evenwel niet echt vereenvoudigd door de oriëntatie van het perceel. Om privacyredenen wenste de eigenaar de leefruimtes en tuin achteraan de woning te plaatsen, terwijl deze achterzijde juist noordwestelijk gericht is. De oplossing van Dehullu Architecten bestond uit een inham langs de zijkant van de woning. Zo ontstaat er een zuidelijk gericht terras in het midden van de woning, terwijl het tegelijk de mogelijkheid biedt om de daarachterliggende woonkamer een zuidelijk gerichte glaspartij te schenken. Op die manier kon de architect de andere kant van deze inham, aan de straatkant, de volledige breedte van de woning benutten voor de technische ruimtes en de garage. Het resultaat is een optimale privacy aan de zuidelijke straatzijde in combinatie met een binnenkoer die een zuidgerichte glaspartij creëert voor de woonkamer. De woonkamer bevindt zich zo tussen de inham en de tuin achteraan en kent een enorm ruimtelijk en open gevoel doordat de architect aan beide zijdes van deze ruimte glaspartijen plaatste. Aan de kant van de inham werkte de architect met een minieme luifel (85 cm) en een iets lager raam om de warmte van de invallende zon enigszins te beperken. Aan de andere kant echter strekt het raam zich uit over de volledige hoogte van de ruimte. Op deze plek bestaat de constructie uit slechts één bouwlaag waardoor je ook langs de buitenzijde een indrukwekkend beeld krijgt van een stuk dat enkel uit raam bestaat (plus een kader). Aan de tuinzijde achteraan loopt dit achterraam over zo’n zes meter en laat zowel de woonkamer als de eetruimte (en bijgevolg ook de open keuken) , gezien de noordelijke ligging, in het licht baden zonder enig risico op oververhitting.

Zoals vaak bij moderne woningen bestaat het risico op al te strakke kubistische ‘dozen’. Daar wordt bij deze woning op verschillende manieren handig mee omgesprongen, ook al bestaat het uit 2 volle bouwlagen. Zo kent de tweede bouwlaag bijvoorbeeld een afwijkende ligging ten opzichte van de eerste laag. Waar het gelijkvloers eerder rechthoekig is van vorm, kreeg de verdieping een eerder vierkante vorm en een licht afwijkende plaatsing ten opzichte van de eerste bouwlaag. Het resultaat is dat er aan de straatzijde een overkapping ontstaat van 1,85 meter met witte bepleistering aan het plafond. De ledverlichting, die in de breedte van de woning loopt, benadrukt het horizontale karakter van de woning.

Verticale details

De overkapping aan de voorgevel vormt de toegang naar de dubbele garage en zorgt samen met de materiaalkeuze voor een aangename variatie binnen de voorzijde, die slechts één smal venster telt. Aangezien de onderste bouwlaag vooraan een stuk breder is dan de tweede, dreigt er een al te “horizontaal” en monotoon effect te ontstaan, wat nog wordt versterkt door de smalle bruine bakstenen met dunbedmortel. Toch is de architect erin geslaagd om van de woning geen al te strakke kubusvorm te maken. Enerzijds door de dubbele garagepoort te bedekken met verticale houten latjes, maar vooral door een spannend spel tussen horizontale en verticale elementen. Dit verticale spel ontstaat door de verticaal geplaatste houten latten van de brede garagepoort aan de voorzijde, plus via bakstenen “lamellen”.Gevelstenen worden steeds vaker gedeeltelijk doorgetrokken ter hoogte van een raam, een techniek die meerdere voordelen biedt. Vanuit architecturaal standpunt krijgt de gevel een sterk uniform karakter omdat het niet onderbroken wordt door zichtbare raamkaders. Maar ook qua lichtinval en privacy kent een gedeeltelijke stenen raambedekking verschillende voordelen voor de bewoner. Zo wordt het zonlicht gefilterd en wordt enkel natuurlijk licht binnengelaten terwijl de warmte wordt tegengehouden door de “lamellen” aan de buitenzijde. Op het vlak van privacy ten slotte kun je het vergelijken met ‘klassieke’ lamellen aan de binnenzijde van een raam: terwijl de bewoner quasi perfect naar buiten kan kijken, is dat in de omgekeerde richting een stuk moeilijker.

In dit geval vervullen de lamellen (die intern trouwens verstevigd zijn aangezien ze uit slechts één reeks bakstenen bestaan) duidelijk een dubbele functie. Visueel zorgen ze voor een aangename afwisseling ten opzichte van de horizontale structuur van het gebouw en de smalle bakstenen van de gevel, terwijl ze tegelijk dienen om oververhitting tegen te gaan. Doordat de zon het grootste deel van de dag schuin op de woning valt en de bakstenen van de lamellen in de diepte zijn opgesteld, komt er enkel natuurlijk licht binnen terwijl rechtstreeks zonlicht pas ’s avonds binnenvalt. Dankzij deze stenen lamellen is het perfect mogelijk om twee slaapkamers aan de zuidwestelijk gerichte zijkant van de woning te plaatsen. Klein bijkomend detail is dat de opendraaiende delen van de slaapkamerramen achter de stenen lamellen zitten, zodat inbrekers onmogelijk langs hier naar binnen kunnen.

Interieur: focus op eenvoud en natuurlijke materialen

De eenvoud en efficiëntie van de buitenzijde wordt doorgetrokken naar het interieur. De glazen voordeur bevindt zich vrij diep langs de zijgevel van de woning (achteraan de zuidoostelijk gerichte gevel). Via de hal is er doorgang naar het bureau (achterzijde gevel), de keuken, de trap naar boven en een toilet. Boven bevinden zich drie slaapkamers (waarvan twee langs de zuidwestelijke gevel), een hobbyruimte en de badkamer. Qua materiaalkeuze ging de voorkeur van de eigenaar uit naar natuurlijke materialen. Het polybeton van de oprit en van de binnenkoer (aan de inham) wordt ook qua kleurtint doorgetrokken aan de binnenzijde met lichtgrijze keramische tegels, in combinatie met lichtbruin parket.

Het project bewijst dat moderne woningen niet per se saai hoeven te zijn en dat het mogelijk is om op een relatief kleine oppervlakte (in dit geval circa 250m² bebouwde oppervlakte) een woning te bouwen met aparte volumes die drie slaapkamers, een dubbele garage plus bureau en hobbykamer omvatten. Dankzij het E16 E-peil zijn bovendien ook op energievlak alle wensen van de eigenaar ingevuld.

Tekst: Arjan Kwakkenbos
Foto’s: Klaas Verdru

Dehullu Architecten
Stasegemdorp 151– 8530 Harelbeke​​​
t. 056 21 96 11
info@dehullu-architecten.be – www.dehullu-architecten.be