Syntaxe Architectes

augustus 30, 2019

Syntaxe Architectes

By Nick

Sobere maar speelse eenvoud

De eigenaars van het perceel in Sint-Genesius-Rode zijn allebei actief in de vastgoedsector. Hij als projectontwikkelaar, zij als binnenhuisarchitecte. Beiden verkiezen in hun professionele activiteiten kwaliteit boven kwantiteit; liever kleinschalige of middelgrote projecten waar ze hun creativiteit in kwijt kunnen dan grote, karakterloze constructies. De bouwheer had voor enkele van zijn projecten al beroep gedaan op Syntaxe Architectes uit Itter, waaruit telkens een gemeenschappelijke passie bleek voor moderne en vooral efficiënte constructies.

Logisch dus dat het koppel voor hun eigen woning aanklopte bij het team van Syntaxe Architectes. Het braakliggende perceel was een van de laatste vrije delen op een verkaveling die in de jaren ’70 en ’80 al grotendeels bebouwd werd. De omliggende huizen zijn dan ook zeer herkenbare typische Belgische verkavelingswoningen uit die tijd. Ondanks de vrij beperkte oppervlakte (275 m² bebouwbare oppervlakte) en de strenge stedenbouwkundige richtlijnen zijn de eigenaars er samen met Syntaxe toch in geslaagd om een unieke woning te ontwerpen die verschillende schijnbaar tegengestelde eigenschappen perfect weet te combineren; grote open ruimtes op een beperkte bebouwde oppervlakte, een grote privacy in combinatie met een enorme transparantie en ten slotte een strak en sober maar tegelijk kleurrijk interieur. Al deze elementen samen maken van deze woning een architecturale parel die veel indrukwekkender is dan het budget doet vermoeden.

Efficiënte benutting van bebouwde oppervlakte

De toegelaten grootte bedroeg 280 m², de woning is gebouwd op 275 m². Eenmaal binnen lijkt de bewoonbare oppervlakte echter nog groter. Waar moderne woningen met 2 volle verdiepingen al snel simplistische kubussen dreigen te worden, vormt deze woning vanuit elk standpunt een spannend geheel. Het hellende perceel, dat stijgt naar achteren toe, draagt hier zeker toe bij, maar daarnaast speelt de architect ook zeer slim met aparte volumes, overkappingen en daktuinen. Kubisme vormt geen doel op zich, maar is het resultaat van een uitstekende optimalisatie-oefening van de beschikbare ruimte en zorgt tegelijk voor visuele verrassingen. Let bijvoorbeeld op het vooraanzicht waar de belichting het karakter van de woning perfect benadrukt: terwijl de verticale verlichting in het midden van de woning de twee verdiepingen accentueert, zorgt een lichtbron aan de voordeur er dankzij een schaduwspel voor dat de woning visueel wordt “uitgerekt” dankzij het licht dat in 45° naar het bovenraam loopt en zo de breedte accentueert. Het resultaat van dit kubistische ontwerp is een hedendaagse woning die, alhoewel technisch op zich niet uitzonderlijk, vanuit volumetrisch standpunt wel een indrukwekkende ruimte vormt.

Transparantie met respect voor privacy

Strakke woningen dreigen snel afgesloten constructies te worden, zeker aan de straatkant. Ook voor deze woning wenste de bouwheer aan de voorzijde een grote privacy te creëren, om achteraan binnen- en buitenleven perfect in elkaar te laten overvloeien. Toch zijn de architecten erin geslaagd om ook aan de voorkant van de woning een open gevoel te creëren, zowel voor passanten als voor de bewoners zelf. Eerst en vooral liggen alle ‘functionele’ ruimtes aan de straatkant (garage, bureau en inkomhal op het gelijkvloers, dressing, badkamer en tweede bureau op de verdieping). Alle leefruimtes liggen dus aan de tuinkant en bieden een rechtstreekse passage naar de tuin, terwijl de ramen van de functionele ruimtes geen enkele inbreuk vormen op de privacy van de bewoners. Een bijkomend, essentieel onderdeel van de transparantie vormt een centrale ‘doorkijk’. De voordeur is volledig transparant en kijkt rechtstreeks uit op een inham achteraan de woning, waar de bewoners een kleine Japanse tuin plaatsten. Deze ‘doorgang’ vormt tegelijk een volledig open gang naar alle ruimtes op het gelijkvloers en benadrukt op die manier het open karakter van de woning. Achteraan kan men naar de keuken en de woonkamer, terwijl zich in het midden een open doorgang naar het bureau en naar de trap bevindt. Achteraan de woning is er dus een volledig open gevoel naar de tuin toe, waar de bezoeker dankzij de grote glaspartijen automatisch naartoe gezogen wordt. Dankzij de zuidoostelijke ligging van deze achterzijde zijn er geen terrasoverkapping of zonneweringen nodig om de woning, ondanks haar grote glaspartijen, koel te houden.

Sobere opbouw met kleurrijke details

De samenwerking tussen de architect en de eigenaars komt misschien wel het beste tot uiting in de woning zelf. Waar de architecten van Syntaxe zorgden voor de uiterst efficiënte indeling en voor een unieke transparantie, kon de eigenares zich als interieurarchitecte volledig uitleven qua materiaal- en kleurkeuze. Lichtgrijs en wit vormen de hoofdtoon (met vloer in polybeton), aangevuld met zwarte meubels en details in licht hout. Drie kleuren die het geheel een strakke maar aangename sfeer bezorgen en die, op vraag van de eigenaars, de woning bovendien perfect polyvalent maken en geschikt maken voor eender welke toekomstige bewoner of toepassing. De finishing touch in de woning wordt gecreëerd door speelse accessoires en door kleurrijke schilderijen, waarvan de geel-rode schakeringen perfect als aanvulling dienen op het zwart-witte interieur. Maar ook de tuin speelt een grote rol op het kleurenspel. In de inham tussen de keuken bevindt zich een kleine Japanse tuin, die zoals eerder vermeld reeds van bij de voordeur een eyecatcher vormt (en dat blijft vanop quasi elke plek op het gelijkvloers). Samen met de rest van de tuin, die over de volledige breedte van de achterzijde in het oog springt, krijg je dankzij de Japanse tuin ook vanaf de buitenzijde groen-rode effecten naar het interieur. Of zoals uitvoerend architect Adrien Maerschalk het verwoordt: “Het geheel is een strakke, moderne en lichtrijke woning met net genoeg speelse details om de aandacht van de bezoeker te trekken.” Ook de buitenzijde van de woning bestaat uit slechts twee kleuren: een donkerrode steen in combinatie met zwarte deur- en raamkaders. Het originele karakter van de woning wordt geaccentueerd door gelijmde voegen in plaats van cement. Het resultaat is dat de stenen met een uiterst minieme en schijnbaar afwezige voeg op elkaar zijn geplaatst en zo een moderne en aparte uitstraling garanderen. Op de verdieping ten slotte zijn er drie kamers plus een badkamer. Architecturaal kun je de bovenverdieping in feite zien als een vierkante blok die als het ware steunt op geïntegreerde pijlers op het gelijkvloers. Het resultaat is dat de verdieping aan de ene kant bovenop het gelijkvloers lijkt te zweven en er aan de andere kant groendaken ontstaan ter hoogte van de verdieping (wat qua kleurenspel de rol van de tuin overneemt). Ook hier dezelfde logische opbouw en hetzelfde moderne kleurpallet als op het gelijkvloers: de slaapkamers aan de tuinkant en de functionele ruimtes (dressing, badkamer en bureau) aan de straatzijde en een zwart-witte basistoon aangevuld met gouden elementen en een volledig marmeren aankleding van de ouderlijke badkamer. Deze woning vormt het bewijs dat moderne architectuur niet per se uit monotone volumes hoeft te bestaan en dat een voorgevel met ramen en zelfs een transparante voordeur geen enkele inbreuk hoeft te betekenen op de privacy van de bewoners.

Tekst: Arjan Kwakkenbos
Foto’s: Utku Pekli

Syntaxe Architectes