TVdS Architecten

Nieuw nachtgedeelte zorgt voor architecturale opwaardering

Hoe een woning uit de jaren 70 uitbreiden met een all-in nachtgedeelte voor de twee kids, en dit zonder in te boeten aan het woon- en leefcomfort in de reeds aanwezige ruimtes en tuin?  Dit was de uitdaging die architect Tim Van der Stock van TVdS-ARCHITECTEN aanging en ondertussen tot een geslaagd einde bracht. Men zocht en vond de oplossing in de hoogte. Er werd een extra en uitkragende bouwlaag gecreëerd die niet alleen de bewoonbare oppervlakte aanzienlijk uitbreidt, maar ook het architecturale totaalplaatje al van bij de eerste aanblik naar een hoger niveau tilt.

Dit was het gegeven: een laagbouwwoning, ingebed op een groene heuvel, met een plat dak en alle ruimtes op het gelijkvloers. De tuin is een ruime en groene oase en vormt een onmiskenbare troef in deze regio met steeds schaarser wordende grote bouwpercelen. Het huis, door een burgerlijk ingenieur ontworpen mid jaren 70, was de ouderlijke woning van de vrouw des huizes die hier opgroeide en nu terug, sinds een vijftal jaar, samen met haar gezin woont. Een nieuwe generatie en bijgevolg dus ook nieuwe woonbehoeftes. Er was nood aan twee extra slaapkamers voor de jonge kinderen die, naarmate ze verder opgroeien, ook meer behoefte zullen hebben aan hun eigen plek en stek in het huis. De bestaande ruimtes een nieuwe bestemming geven of herindelen werd even overwogen, maar al snel bleek dit niet de ideale oplossing. Dit was het moment waarop de hulp van architect Tim Van der Stock werd ingeroepen.

Grondige voorstudie van mogelijke opties

In hun zoektocht naar een architect kwamen de bouwheer en -vrouw terecht op de website van TVdS-ARCHITECTEN in Mechelen, met aan het roer zaakvoerder en architect Tim Van der Stock en vaste medewerkers Wenke (interieurarchitect/bouwkundig tekenaar) en Jelle (bouwkundig tekenaar). Reeds eerder gerealiseerde renovatie- en uitbreidingsprojecten konden de opdrachtgevers inspireren. Toen ook ‘de klik’ er bleek te zijn, kon Van der Stock aan de slag. De verschillende opties werden bestudeerd en de voorstudie werd uitgevoerd. Een woninguitbreiding met een extra vleugel op het gelijkvloers, waarbij het L-vormig grondplan een extra been kreeg en een U zou worden, was niet ideaal en ging ten koste van de tuin en het uitzicht op het groen. Bijgevolg werd de oplossing in de hoogte gezocht, in de vorm van een extra blokvormig bouwvolume dat zich tegelijkertijd onderscheidt van maar ook geënt is op de onderliggende bouwlaag. Een nieuw samengestelde puzzel die klopt.

De uitdaging zit ‘m in de beperkingen

Uiteraard diende men rekening te houden met wat gegeven was: de bestaande woning en de aanwezige steunmuren. Bij een verbouwing zitten de uitdagingen nu eenmaal in de beperkingen, als je hier tenminste al van beperkingen kan speken. De steunmuren die parallel lopen met de straatkant en voorgevel bleken immers goed gepositioneerd en op een ideale afstand van elkaar te liggen. Zo kwam men tot een bouwvolume van 5,30 meter diep en 13 meter lang waarvan een uitkragend gedeelte van een royale 3,50 meter. Om het geheel te torsen werden er twee 40 cm hoge IPE400 liggers van bijna 13 meter lang ingezet, aangevuld met slechts één extra steunpaal die zeer discreet in de structuur van de nieuwe glazen inkomhal werd voorzien. Hierdoor lijkt het uitkragend gedeelte, dat meteen dienst doen als overkapping bij de voordeur, te zweven boven de begane grond. En ook dit draagt bij tot het verrassende en eigentijdse gevelbeeld dat deze woning zowel qua volume als esthetiek opwaardeert.

Dynamiek in de gevelbekleding

Het nieuwe woonvolume is een houtskeletbouw, uitstekend geïsoleerd met 10 cm PUR isolatie, 18 cm minerale wol tussen de verticale spijlen en een 16 cm dikke PUR-isolatie op het dak.. Wat de gevelbekleding betreft, werd afgewerkt met Trespa in de kleur Milano Grigio. Het subtiel houtdecor met discrete nerventekening harmonieert mooi met de groene omgeving. Tegelijk zorgt het architectonisch plaatmateriaal voor voldoende en een boeiend contrast met het bestaande metselwerk van de benedenbouw. Om extra dynamiek te creëren, werd er gewerkt met plaatdelen van verschillende formaten die als een puzzel verlijmd werden tegen de gevel. Volledig schroefloos, met andere woorden. Echt millimeterwerk, met tussen de platen fijne voegen die weliswaar voor een dynamisch lijnenspel zorgen in de gevelbekleding. Ook al staat het bovenste bouwvolume in contrast met de benedenverdieping, toch maken ze samen deel uit van één groot visueel en geïntegreerd geheel. Alles werd in het werk gesteld om het nieuwe te enten op wat er al was. Zo volgt de onderkant van de nieuwe Trespa gevelbekleding perfect dezelfde horizontale lijn als de reeds aanwezige betonnen luifel die her en der een aanpassing moest ondergaan. Voor architect Tim Van der Stock een esthetische must, ook al vereiste dit van de aannemer een extra inspanning.  

Glazen inkomhal

Een nieuwe bouwlaag betekent een nieuwe trap. Die moest ergens worden ingepland op de benedenverdieping en bij voorkeur met een minimale impact op het wooncomfort en de lichtinval in de bestaande ruimtes. Dit werd opgelost door op het gelijkvloers een uitbreiding te creëren in de vorm van een nieuwe inkomhal (3m15 x 4m80). De twee royale ramen, aangevuld met een glazen voordeur, garanderen een optimale lichtinval en bezorgen de hal een hoge graad van transparantie. Door dit glazen volume lijkt de uitkragende bovenverdieping trouwens nog verder uit te springen dan de werkelijke 3,50 meter. Wat de trap betreft, ging men voor een uitgebalanceerde mix van veiligheid – niet onbelangrijk met twee jonge kinderen – en transparantie. Vandaar de keuze voor open treden in eikenhout die een eigentijds maar warm accent toevoegen aan het geheel. Met een beperkte grondoppervlakte slaagt deze trap erin om toch een hoogteverschil van 3m17 op een kindveilige manier te overbruggen. Een sterk staaltje maatwerk en vakmanschap dat niettemin betaalbaar en binnen het budget bleef.

Dakkoepels voor licht en ventilatie

Ondanks de volledig gesloten en architecturale voor- én achtergevel in Trespa, baadt de volledige bovenverdieping aangenaam in het daglicht. Daarvoor zorgen onder meer de twee dakkoepels, één in de nachthal – die ook de trap extra in het licht zet – en één in de badkamer. Daar zorgt de koepel ook meteen voor de nodige ventilatie. Via de afstandsbediening laten de koepels zich elektrisch openen. Op vraag van de bouwheer werd er voor de dochters op een beperkte ruimte toch een volledig ingerichte badkamer voorzien, incluis ligbad met douche, toilet en een brede wastafel. Iets wat de kleutermeisjes, straks als ze groter zijn, zeker zullen kunnen appreciëren.

Functionele kastenwand

Aan opbergruimte kun je, zeker met opgroeiende dochters, nooit genoeg hebben. Daarom wordt de muur van de nachthal volledig ingenomen door een witte en strak vormgegeven wandkast die het ruimtegevoel optimaal bewaart. De ingewerkte nis, in een contrasterend kleurtje, en de discrete greepjes in roestvrij staal zetten de puntjes op de i van de interieurinrichting. Op het plan werd voorzien dat deze wandkasten als het ware kunnen worden doorgetrokken tot in de twee slaapkamers, links en rechts van de nachthal. Daarmee werd alvast rekening gehouden bij het inplannen van de slaapkamerdeuren. Voorlopig kozen de bouwheer en -vrouw ervoor deze slaapkamermuren nog vrij te houden voor decoratie. Maar wat niet is, kan nog komen, zeker naarmate de garderobe samen met de meisjes verder groeit.

Wonen in de bomen

En dan zijn er uiteraard nog de twee slaapkamers, elk goed voor zo’n 4 op 4,40 meter aan meisjesspullen. Op de vloer: kurklaminaat dat werd gekozen omwille van de geluiddempende en isolerende eigenschappen. In beide kamers is er een kamerhoge en –brede glaspartij, voorzien van zonwerend glas met een reductiefactor van 67%. Deze tegenover elkaar liggende en wandvullende ramen vormen respectievelijk het linker- en rechteruiteinde van het nieuwe bouwvolume en trekken het daglicht optimaal binnen. In deze wand van glas zit ook een hoog raam dat helemaal kan geopend worden en een kiepstand heeft. Uiteraard zorgt een glazen borstwering voor veiligheid, zonder het uitzicht te belemmeren. Het zicht op de kruinen van de bomen in de tuin en het omringende groen brengt rust. Hier kunnen de meisjes ‘wonen tussen de bomen’, zoals ze het zelf verwoorden.

“We geven niet wat de klant vraagt, maar wat hij nodig heeft”

Met deze krasse uitspraak omschrijft architect Tim Van der Stock het motto van het architectenbureau TVdS-ARCHITECTEN dat hij nu zo’n 10 jaar leidt. “Bij elk project gaan we op zoek naar de mogelijkheden of opportuniteiten binnen de bestaande context van het project, ook als deze buiten het referentiekader van de opdrachtgever vallen. Dit leidt niet zelden tot een aha-erlebnis en een uiteindelijk resultaat dat de initiële verwachtingen wel eens durft overtreffen.” Een grondige voorstudie is daarbij essentieel. Eerst wordt er veel gevraagd, gepraat en vooral geluisterd, dit met het oog op de beste oplossing in elke specifieke situatie. Daarna worden alle bevindingen vertaald naar een concreet plan. “Door onze grondige voorstudie kunnen we daarna zeer efficiënt aan de slag: zo’n 90% van de eerste ontwerpen zitten meteen voor 90% juist”, aldus architect Van der Stock. Daarbij maakt hij gebruik van 3D-visualisatie met BIMx, onderdeel van ontwerp- en tekenpakket ArchiCAD. Dit handige digitale tool geeft niet alleen de bouwheer een beter idee van het uiteindelijke resultaat, maar wordt ook ingezet naar de aannemer toe. Ook de stedenbouwkundige dienst weet zo’n visualisatie te appreciëren. Een kwestie van alle partijen op één lijn te krijgen én te houden tijdens het hele proces.

 Tekst Eva Goossens
Foto’s: Nick Cannaerts

TVdS ARCHITECTEN – Architect Tim Van der Stock
Battelsesteenweg 211 – 2800 Mechelen
t. 0486 53 88 74 – t. 015 41 02 08
tim@tvds-architecten.be – www.tvds-architecten.be