Urban Architectes

Als een liggend blad…

Liefde op het eerste gezicht: dat was het gevoel van een koppel bij het zien van een mooi terrein met bomen in Lustin, vlak bij Namen. En toen moesten ze nog een van de architecturale projecten ontdekken op de site van Urban Architectes. Reden genoeg dus om in zee te gaan met dit architectenbureau en meteen de start van een vruchtbaar en verrassend avontuur.

Alles begon dus met een stuk grond met bomen in Lustin, dat meteen in de smaak viel van het koppel. Logisch: alhoewel het op slechts 15 minuten van het centrum van Namen ligt, vormt het terrein een oase van rust en schoonheid in de streek rond Profondeville aan de oevers van de Maas. Wel bood het terrein enkele nadelen/uitdagingen: een sterke hellingsgraad, een afgelegen en dus moeilijk bereikbare ligging en bijgevolg een riolering op 60 meter afstand van het terrein, die enkel via het perceel van de buren bereikt kon worden (de gemeente gaat uit van een gemeenschappelijke waterzuivering). Toch kon het beroep worden afgerond en werd een individueel waterzuiveringssysteem goedgekeurd. Voor de aansluiting op het water- en elektriciteitsnetwerk volstonden beperkte graafwerken naar het huis. Uitdagingen die eerder administratief zijn dan architecturaal, dus stonden ze een goede samenwerking tussen de eigenaars en Urban Architectes zeker niet in de weg!

Criteria: bouwgemak en een aparte stijl

De woning moest vooral uitzonderlijk zijn, niet alledaags. Het uitgangspunt vormt dan ook de droom van elke architect: “Vertrek van nul, onze noden zijn een tweede zorg”. Uiteraard wilde het koppel wel een gemakkelijke, energiezuinige woning op een beperkte oppervlakte voor een zo klein mogelijke voetafdruk. Daarnaast moest er een professionele (bureau) en een privéruimte zijn. Ook mocht de architect, gezien de sterke hellingsgraad van het terrein, zeker geen plaats vergeten om een tafel met stoelen te plaatsen waar de eigenaars buiten kunnen zitten. En last but not least wilden de eigenaars een “zelfbouwende” woning met optimaal bouwgemak.

Funderingen vervangen door dragende pilaren

De hellingsgraad van het terrein dreigde de bouwkosten sterk te laten oplopen. Om baggerwerken, ophogingen, verstevigingswerken enz. zo veel mogelijk te beperken, koos Urban Architectes ervoor om de woning eerder op het terrein dan in het terrein te plaatsen. Het idee was dus om op verschillende plekken steunen te plaatsen met funderingspilaren in de grond en daarin metalen zuilen, zodat het huis als een liggend blad op deze draagconstructie zou steunen. Door het ontbreken van klassieke funderingen konden ook de kosten beperkt worden en werd de volledige constructie vereenvoudigd. De constructie gaat perfect op in de omgeving en trekt de omgeving door in het huis zelf. Zo krijg je bij het betreden van de professionele ingang een rechtstreeks uitzicht op de natuur en zorgt de centrale verticale as ervoor dat de zon op elk moment van de dag binnenvalt. De natuur doet al het werk op het vlak van lichtinval en warmteregeling: tijdens de winter zorgen de kale bomen voor voldoende natuurlijk licht in de woning, terwijl ze in de zomer de warmte buitenhouden.

De woning van de toekomst: compact en onderhoudsvriendelijk

De woning is zodanig ontworpen dat ze een relatief kleine oppervlakte beslaat en op die manier visueel de natuur laat overheersen. Het resultaat is dat de woning met haar 124 m² bewoonbare oppervlakte en 16 m² opbergruimte geen enkele gang noch tussenzone bevat. In de plaats daarvan kom je terecht in een reeks microruimtes met constant zicht op de natuur. Zo is er vanuit de kamers bijvoorbeeld rechtstreekse doorgang naar de leefruimte.

De woning is trouwens gebouwd met een split-level in één bouwlaag. Het volume is perfect afgestemd op het hellende terrein, waardoor deze laatste zijn waarde optimaal behoudt. De enige echte graafwerken die we kunnen opsporen, dienen voor de carport en de inkom. Los van dit element herkennen we nog twee andere belangrijke ontwerpelementen: de dag/nachtzone en de mogelijkheid om de kinderen vanuit het bureau in de gaten te houden.

Houten geraamte, metalen gevelbekleding en EPDM: gemak boven

Aangezien de eigenaars hun woning zelf wensten te bouwen, stond het bouwgemak centraal bij de materiaalkeuze. Het houten geraamte was dus een logische keuze, temeer daar het ecologische aspect ook een vereiste was voor de eigenaars. Meer nog: aangezien de woning in “pakket” werd geleverd, werd een minimaal aantal bomen gekapt. De eigenaars waren ook gewonnen voor de metalen gevelbekleding die ze op de site van Urban Architectes hadden gezien. Bovendien beantwoordde dit perfect aan hun verwachtingen op het vlak van duurzaamheid en milieuvriendelijke constructie. Zo is metalen gevelbekleding gemakkelijk om te plaatsen, is het goedkoop en bovendien zeer duurzaam. Het feit dat de muurvegetatie automatisch besproeid wordt door aflopend regenwater draagt bij tot de duurzaamheid, wat nog versterkt wordt door het quasi volledig zelfreinigende gegeven van de constructie. Hierdoor hoefden er op het terrein slechts vier bomen verwijderd te worden! Om de woning zo te positioneren dat er een minimum aan bomen gekapt hoefde te worden, deed Urban Architectes beroep op een landmeter, die moest nagaan of er speciale boomsoorten op het terrein stonden (wat niet het geval bleek te zijn).

Voor het platte dak (dat een grotere hellingsgraad kent dan men op het eerste gezicht zou zeggen) viel de keuzen op EPDM-membraan. Dit is niet alleen goedkoper dan staalplaat, maar sluit ook perfect aan bij de gevelbekleding in zwart metaal. Aangezien het dak op bepaalde punten rond het huis zichtbaar is, moet deze esthetisch aansluiten bij de woning. Dit esthetische aspect heeft ook geleid tot de keuze van aluminium voor de raam- en deurkaders. Niet alleen is aluminium beter geschikt voor grote glasoppervlaktes, het biedt ook een groter kleurpallet waardoor je een harmonieuzer geheel verkrijgt. Het gevolg is dat de laterale kaders een andere samenstelling hebben dan het kaderwerk voor- en achteraan. Aan de zijkanten zijn de ramen trouwens schuin opgesteld om zo de lichtinval via “geulen” in de ruimtes te optimaliseren.

Leuke verrassingen

Op het moment van schrijven is het project nog niet geplaatst. Toch slaagde Urban Architectes erin het koppel reeds bij de eerste schetsen aangenaam te verrassen. De eigenaars hadden niet verwacht dat de hellingsgraad van het terrein zo’n gedurfd ontwerp zou toelaten. Lang hoefden ze echter niet te twijfelen. Volgens Urban Architectes kan een dergelijk project de weg banen voor gelijkaardige “future proof”-woningen, die zich perfect integreren in de natuur. Enerzijds dankzij het compacte ontwerp en beperkte bebouwde oppervlakte, maar ook dankzij de visuele transparantie tussen interieur en exterieur. Het gevoel constant buiten te leven dus…

Tekst: Chantal Ernst
Foto’s: Urban architectes

Urban Architectes
70 Avenue Reine Astrid – 5000 Namur
t. 081 20 19 49
urban@urbanarchitectes.be – www.urbanarchitectes.be