Luc Spits

Welzijn als basis voor architectuur

“Je moet durven, anders heeft onze job geen zin.” Dat architect-urbanist Luc Spits voor gedurfde en hedendaagse ontwerpen kiest, is niet nieuw. Ook in Hermalle-sous-Argenteau, net buiten de Waalse stad Visé, bouwt de grenslander het ambitieuze woon-, werk- en leefproject MeuseView. Het gebouw ligt op het langgerekte schiereiland Chertal, tussen de Maas en het Albertkanaal, en moet de nieuwe dynamiek van de regio symboliseren.Eerst een stukje geschiedenis: de streek rond Visé is al langer een economische trekpleister. Dat komt door de ligging: op een kwartiertje van Luik, op twintig minuten van Maastricht. Maar ook door de staalindustrie: het Belgische Cockerill-Sambre had tot 2011 een staalwalserij in Chertal. Die zorgde voor heel wat werkgelegenheid in de regio. En dus kreeg ook de lokale economie een boost. Het einde van het staalverhaal was echter een domper voor de hele regio. Maar in 2015 opende de stad Luik de eerste binnenhaven van het land: Trilogiport. Genoemd naar het trimodale karakter van de haven. Het heeft toegang tot drie economische markten, het kan in drie landen de zee op en het biedt drie transportwegen aan. Een logistiek dorp in het hart van Europa dat jaarlijks goed is voor zo’n 21 miljoen ton verscheepte goederen. Het signaal voor de provincie om ook op woon- en werkgebied voor een nieuw elan te zorgen.

Brug als inspiratie voor torens

Geïnspireerd door de zeevaart ontwierp Luc Spits met MeuseView een herkenningspunt. De bouwlaag sluit aan op de bestaande laagbouw. Daarna loopt ze in stijgende lijn verder om zijn climax te bereiken in de twee torens die hoog boven het landoppervlak uitkomen. De architectuur is een knipoog naar de verderop gelegen nieuwe brug in Hermalle – ook die heeft een golvende vorm. Spits legde over het gebouw een dynamische mantel, met sobere en homogene materialen. Klaar voor de toekomst.

Dat Luc Spits iets in gang wil zetten, is duidelijk. In MeuseView is plaats voor zo’n vijfentachtig appartementen, vijftig serviceflats, vijf winkels en vier kantoorruimtes. Het architectenbureau bekeek het project als een wijk aan de stroom. Een wijk waar jong, oud, actief of gepensioneerd, met elkaar samenleeft. Maar ook samen met de natuur. Het gebouw ligt in een gigantische open vlakte van meer dan 25 ha. De lange promenade voor de deur is het vertrekpunt van menig fiets- en wandelroute. Sportievelingen stappen of trappen in een rustgevend decor naar Luik of Maastricht. En wie graag vist, gooit gewoon een lijntje uit in de Maas.

Groen, blauw, wit

Luc Spits werkte samen met de tuinarchitecten van Puur Groen. Zij dompelden het witte – enfin, lichtgrijze – gebouw onder in een groene en blauwe wereld. Groen van de parken rondom, blauw door de weerspiegling van de lucht op het wateroppervlak van de Maas. Een kleurenpalet waarin de minimalistischearchitectuur goed aardt. “Minimalisme is evident, maar eenvoud is veeleisend”, weet Luc Spits. En dus zocht hij twee jaar naar de geschikte gevelbekleding. Een materiaal dat beantwoordde aan zijn credo: duurzaam zonder onderhoud. Zijn oog viel op dekton. Een materiaal dat in de keukens vaak als werkblad dient. Het is met het blote oog namelijk niet te onderscheiden van natuursteen, maar het is wel veel steviger en compacter dan natuursteen. En vooral: niet poreus. Luc Spits koos daarmee niet voor het goedkoopste materiaal, wel voor het duurzaamste. “Zeker als je gevel een belangrijk deel van je architectuur is, wil je afgebroken hoeken en vuile strepen vermijden. Dekton is krasbestendig, onbrandbaar, kleurstabiel en bestand tegen UV. Daar kan je dus al iets mee.” De rest van de gevel is afgewerkt in een baksteen in dezelfde kleurtoon. En niet in crepi. Dat doet Luc Spits trouwens nooit. Dat is te broos, te wit en te veel gedoe. En helemaal niet duurzaam. Die lange baksteen geeft visuaal mee lengte en beweging aan het gebouwen. De golvende lijn beweegt verder mee langs het water.

Digitale conciërge

“In alles wat ik doe, staat het welzijn van mensen op de eerste plaats. Dat is zo in mijn kantoor, maar ook in elk project dat ik ontwerp.” Zeker voor MeuseView was het volgens de architect ondenkbaar om dat niet te doen. Want de realiteit is er: de bevolking vergrijst. En dus moest er in dit project ook plaats zijn voor de senioren van morgen. Het architectenbureau integreerde vijftig serviceflats. Niet zomaar. Ze gingen eerst praten met een zestigtal senioren. Om te weten hoe ze wilden wonen, welke service ze verwachten en wat hen over de streep zou trekken. Wat bleek? Ze wilden vooral stevigheid – dat blijkt toch iets van de streek te zijn – én service. Het resultaat is Edgar, een digitale conciërge waarmee je je boodschappen aan huis laat leveren, waarmee je een fitnessruimte boekt of waarmee je een fiets huurt. Die zelfstandigheid was heel belangrijk, en dus is het ontwerp dat ook. “Herinner je dat ik welzijn belangrijk vind, dus moeten we ook stoppen met oude mensen in inspiratieloze hokjes te duwen. De luxe die je in de appartementen vindt, vind je ook in de serviceflats terug.” Dat wil zeggen: grote ramen tot op de grond, een groot terras met zicht op water en natuur en de aangename fiets- en wandelwegen vlakbij. “Want wonen en werken aan het water – inclusief rustgevend zicht – draagt bij tot het welzijn van mensen. Dat vergeten we vaak.”

En wat met de technieken?

Je kan geen duurzaam gebouw maken als het niet weinig energie verbruikt. En dus gebruikte Luc Spits technieken die de impact op het milieu beperken tot het absolute minimum: vloerverwarming op lage temperatuur, een strikte isolatie en zonnepanelen voor de serviceflats. Plus een performante ventilatie: het gebouw pompt verse lucht binnen en zuigt de gebruikte lucht af. Thermisch glas moet tot slot het energievebruik beperken en de opwarming van de ruimtes tegengaan. De bouw van MeuseView moet in 2022 helemaal afgerond zijn. Dan moet de nieuwe wijk bij Visé pas echt beginnen leven. En bij uitbreiding het hele gebied errond.

Tekst: Jurgen Verbiest
Foto’s: Luc Spits

Luc Spits
Rue de Mons 206 – 4600 Visé
t. 04 376 69 59
luc.spits@lucspits.be – www.lucspits.be