Acht en half architectuur

Old meets new in dit feel good renovatieproject

Toen architect Pieter Uyttenhove in de rand van Gent op het einde van een doodlopend straatje een oude woning op de kop kon tikken, aarzelde hij niet lang. De woning zelf mocht dan al aan vernieuwing toe zijn, de ligging met tuin rondom gaf hem tal van mogelijkheden. Uiteindelijk besloot hij voor de minst makkelijke weg te gaan: een grondige renovatie gecombineerd met een hedendaags stuk nieuwbouw. En die zorgen voor een mooie dialoog…

Het bestaande pand uit 1936 kende geen klassieke achterbouw zoals dat gebruikelijk was, maar er waren wel wat bijgebouwen opzij van de woning. Eén daarvan was een veranda, met de gesloten gevel aan de straatzijde, die uitkeek op een binnenkoer, gevolgd door een garage. De idee en vooral het functionele van die binnenkoer sprak Pieter wel aan. “Ik vond het charmant en tegelijkertijd uitdagend om bij de realisatie van het nieuwe gedeelte de bestaande configuratie voor een groot deel te behouden. Dat we er eerst drie jaar in hebben gewoond, heeft dat misschien mee bepaald. Maar de basis voor het plan vindt dus zijn oorsprong in de bestaande toestand.”

Het ontwerp heeft tijd gehad om in het hoofd van Pieter te rijpen. Hij tekende een wandeling uit op basis van hoe je een woning gebruikt en hoe je erin circuleert. Door er eerst in te wonen, leer je de omgeving kennen, je weet hoe het licht binnenvalt en je krijgt een beter idee over de bezonning. Alle opties zijn dus op voorhand uitvoerig bekeken. Het grootste aandachtspunt voor Pieter was voldoende licht en ruimte in het nieuwe geheel te krijgen en daarvoor richtte hij zich op het hart van de woning. “We hebben geprobeerd om het bestaande huis zoveel mogelijk in zijn oorspronkelijke staat te laten. Wat waardevol was in onze ogen hebben we behouden, wat overtollig was is verwijderd. Boven de leefruimte was er nog een extra kamer op de eerste verdieping die ik heb opgeofferd in mijn zoektocht naar extra licht en ruimte. De hierdoor ontstane vide lost dit helemaal op en de nieuwe circulatie op de benedenverdieping gebeurt rond dit spilpunt.”

De realisatie van deze vide waar bovendien nog eens een koepel aan werd toegevoegd om het licht nog beter binnen te brengen en in de woning te verdelen, werd het vertrekpunt voor de organisatie van de ruimtes rondom. Vooral op de benedenverdieping waar er grondig gerenoveerd is en waar de uitbreiding extra sfeer en wooncomfort brengt. Op de eerste verdieping valt de reorganisatie goed mee want, ondanks het verlies van een kamer daar, is de indeling verder behouden gebleven. Daar zijn nu twee kamers en een kleine badkamer wat momenteel volstaat. In de toekomst is het nog mogelijk om op de zolderverdieping uit te breiden met een grote slaapkamer en badkamer.

De indeling beneden is wel compleet veranderd. Belangrijk daarbij voor Pieter was om een continue circulatie te creëren. De voordeur is op zijn plaats gebleven, maar eens binnen is alles veranderd. Langs de straatzijde en de noordkant lopen alle technieken en ‘koude’ functies zoals berging en wasplaats. Je kan de gang rechtdoor wandelen tot in de keuken in de uitbreiding en zelfs tot buiten in de tuin zonder door de andere leefruimtes te moeten. Die laatste zijn in een soort cocon aan elkaar geregen met de vide als centrale as. Daarrondbevinden bureau en zithoek zich in het oorspronkelijke gedeelte, terwijl de eethoek en keuken die uitgeven op de tuin deel uitmaken van de uitbreiding die dit hart van de woning omarmt.In alle ruimtes voel je de andere ruimtes zonder dat je een volledig open concept als een loft krijgt want dat wou Pieter absoluut vermijden.

In de uitbreiding trekken maximale glaspartijen de tuin en de natuur binnen. Pieter wou gebruik maken van het feit dat het een vrijstaande woning betreft om in de uitbreiding langs de vier zijden de tuin te voelen en extra licht in de woning te krijgen. Enkel de passage waar de zon pal in het zuiden staat, heeft een volle muur. De mooie avondzon valt dan weer via de patio opzij naar binnen. “Ik vind het hier heerlijk vertoeven, het ontwerp doet dus wat de betrachting was: een goed gevoel en ruimtelijkheid scheppen. Dat is uiteindelijk wat elke woning als doel moet hebben. Je goed voelen in je woning, daar gaat het om. De materialen die we hiervoor kiezen, helpen ons hierbij maar uiteindelijk blijft het een puzzel van licht en ruimte.”

Hoewel de leefruimtes qua gevoel in dit nieuwe ontwerp één geheel vormen en goed aanvoelen, is er in materialisatie wel degelijk een duidelijk onderscheid merkbaar. De nieuwe en eerder moderne betonstructuur van de uitbreiding kan bijna niet verder afstaan van de klassieke baksteen van het origineel. “Ik was er voor de buitenkant vrij snel uit dat ik met prefab betonelementen wou werken. Ik hou wel van beton. Anderzijds wou ik het combineren met houten ramen in Afrormosia om het niet te clean en strak te maken. Ook binnenin is het onderscheid tussen origineel en nieuw duidelijk. Daar toont de parketvloer in visgraatmotief wat bestaand was terwijl de strakke lichtgrijze gietvloer de nieuwe ruimtes rondom beheerst. Die laatste hebben we in de nieuwe gang rond de woning doorgetrokken. In combinatie met vloerverwarming heeft het een enorm zacht en aangenaam loopoppervlak.”

Pieter stond ook zelf in voor het ontwerp van zijn keuken. Gezien de ruimte die er was, is de keuze voor een groot keukeneiland logisch. Dat verdeelt de ruimte en de bekleding met natuursteen, tussen graniet en marmer in, maakt er bijna een sculptuur van in deze voor de rest maagdelijk lichtgrijze keuken die uitblinkt in eenvoud en rust. Zo komen accenten zoals de koperen kraan volledig tot hun recht.

Wat waardevol was in het bestaande, heeft Pieter zoveel mogelijk behouden. Het bestaande buitenschrijnwerk, een combinatie van hout en pvc, werd wel vervangen door nieuw aluminium schrijnwerk. Als knipoog naar het origineel koos hij opnieuw voor bordeaux als kleur. Een renovatie vraagt dan wel extra zorg, maar brengt af en toe ook wel aangename verrassingen. Zo vonden ze het plafond met mooie moluren in de zithoek onder een verlaagd plafond. Pieter behield eveneens alle binnendeuren die hij waar nodig herstelde en herschilderde. Net als de trap in de gang naar de bovenverdieping die hij liet zandstralen. “Als je binnenkomt en je ziet de traphal, dan voel je nog het huis van vroeger. Dat vind ik schoon aan een renovatieproject, dat heb je met een nieuwbouw niet. Terwijl de uitbreiding dan wel weer zorgt voor de sfeer die je in een nieuwbouw terugvindt. Dit project combineert dus als het ware het beste van twee werelden.”

Acht en half architectuur
Hubert Frère Orbanlaan 159A
9000 Gent
www.achtenhalf.be