Archiles architecten
Paviljoen in het groen
Herbeginnen met ‘wonen’. Op zoek naar een duurzamer verhaal. Op maat van de actuele woonnoden en levensstandaard. Het overkwam de eigenaars van deze gelijkvloerse villa. Op de footprint van hun vorige woonst rees een opmerkelijk paviljoen in lichte natuursteen, natuurlijk verankerd in het groene landschap. We zien de signatuur van Archiles architecten, sterk in hedendaagse vormgeving die naadloos past in de omgeving, in balans is qua functionaliteit en aansluit bij de huidige maatschappelijke tendensen.
Wonen 2.0, à la Case Study Houses
In eerste instantie was de vraag gesteld door de opdrachtgevers om de bestaande woning uit 1974 te verbouwen. Binnen de familie was er al eerder fijn samengewerkt met Archiles architecten, dat bleek een uitstekende referentie. Het koppel was toen onder de indruk van het concept en de ruimtelijkheid. En zodoende zochten ze contact voor hun eigen bouwproject. “We onderzochten de kwaliteiten van de oude villa en de specificaties om het gebouw aan de huidige normen en wensen te laten voldoen”, vertelt architecte Lore Maes, die als projectarchitect het totaalproject coördineerde. “Functionaliteit, duurzaamheid, samenhang en haalbaarheid werden in kaart gebracht. Dit alles leidde ertoe dat de bewoners ons carte blanche gaven voor het herbouwen van hun woning op dezelfde footprint, maar met een compleet andere configuratie. En zodoende ontstond het concept voor een duurzame, ‘nieuwe’ gelijkvloerse villa 2.0.” Maar laten we vertrekken bij het basisprincipe voor de nieuwe woning: een huis als paviljoen in een groene omgeving, eentje dat ongestoord opgaat in het bosrijke kader. Typisch Archiles architecten eigenlijk. “We gaan steeds op zoek naar het karakter van de plek”, gaat architect Koen Dergent verder. “Een grondige lezing van de site vormt de start van ieder ontwerp. Onze bouwwerken bieden een antwoord op de noden van de gebruikers, maar ook naar de potenties van de plek.” Het paviljoen, als vrijstaande woning, is geïnspireerd op de Case Study Houses in Los Angeles uit de jaren ’50. Toen een initiatief van enkele modernistische architecten naar aanleiding van de residentiële housing boom als gevolg van de Tweede Wereldoorlog. Dit vertaalde zich in experimentele, moderne en efficiënte gebouwen in een poging om het algemene-modulaire en het contextuele te verzoenen, en waarbij tuin en interieur zo veel mogelijk met elkaar verbonden waren. Die vertaling heeft Archiles architecten ook hier doorgetrokken, want we zien een ruimtelijke constructie in beige natuursteen die past in de weidsheid van het gebied en er zelfs een subtiele meerwaarde aan geeft.
Volumeverfijning
Ruimtelijk, dat is de villa met 244 m2 gelijkvloerse oppervlakte en 153 m2 kelder zeker wel. Maar voor de nodige volumeverfijning is gezorgd. Zo is er de kalkstenen gevelbekleding
– natuursteen in zijn mooiste vorm – die het grote geheel een verfijnd karakter geeft. Of het ontwerp met uitsnijdingen, ronde hoeken en dito beglazing. Goed voor een aangename, plastische uitwerking. De footprint zelf is een simpele rechthoekige balk, met aan de voor- en achterzijde uitsnijdingen die plaats voor terrassen opleveren. Aan de voorgevel is er een uitsnijding georiënteerd op het oosten; daar situeert zich het ochtend- of ontbijtterras. De privacy naar straatkant toe is gegarandeerd door een tuinmuur die niet volledig gesloten is en de bewoners toelaat om nog connectie te maken met de buurt en een glimp op te vangen van de rustige straat. Aan de achterkant is een uitsnijding gecreëerd voor het avondterras dat doorloopt langsheen de ganse gevel en als verlengde van de (binnen)leefruimte fungeert. Het tuinpaviljoen dat eveneens met natuursteen is bekleed, eist de aandacht zeker niet op.
Weg met barrières
Opvallend is het open karakter van het geheel, met voldoende leefruimte daar waar het nodig is. Elke plek heeft z’n kwaliteit naar buiten en naar binnen toe. Er zijn geen barrières. Exterieur en interieur vloeien in elkaar over. Gaan we het gelijkvloers af, dan zien we hoeveel rust en verbinding zo’n drempelloos ontwerp biedt. Elke ruimte die beleving genereert, heeft een relatie met de tuin. Dat geldt voor de keuken, de leef- en zitruimte en het bureau, alsook voor de badkamer en slaapkamer met een verdiepingshoog raam. Zoveel openheid heeft geen deuren nodig. Er is wel eentje als knappe aanvulling op het interieur, namelijk een minimalistische taats- of pivotdeur die om een verticale as kan draaien. Maar de kans is groot dat die overdag altijd openstaat. Ook qua materialen en kleuren heerst het gevoel van sereniteit, met natuursteen in de hoofdrol. Archiles architecten waakte in opdracht van de bewoners over het vermijden van stijlbreuken. De tegelvloer van het terras heet je ook binnen welkom, waar de vloerafwerking voornamelijk uit dezelfde keramische tegels bestaat (Ceppo-imitatie). In het gastentoilet zien we witte Calacatta natuursteen met grijze nuances. Voor de (keuken)meubels en badkamer is er gekozen voor Spider green marmer, een zwartgroene steen met lichtgroene aders die een warme uitstraling opleveren. Het warme karakter voel je ook als je een trapje lager gaat en de kelder ontdekt. De inrichting ervan is even stijlvol – weliswaar donkerder – en uitermate geschikt voor functie van deze ruimte: het is een wijnkelder om te degusteren. Er heerst een intiemer gevoel dankzij de lambrisering en kasten in gerookt fineer.
Duurzaamheidsinjectie
De eigenaars kozen verder voor een integraal duurzaamheidsverhaal. Energiezuinig verwarmen gebeurt via diepe geothermie, waarbij de aardwarmte voor een constante toevoer van warmte zorgt. En verder: met een warmtepomp, vloerkoeling, ventilatie en zonnepanelen kreeg de woning een stevige duurzaamheidsinjectie. De verbinding met de natuur, het open en blikverruimende karakter, de unieke gevelbekleding, de ecologische ingrepen… stuk voor stuk maken ze de gelijkvloerse villa 2.0 tot een plek die de levenskwaliteit verhoogt. Het is een opmerkelijk visitekaartje voor Archiles architecten, die esthetische en technische aspecten knap weten samen te brengen voor decennialang woonplezier. “De samenwerking met de eigenaars verliep ook bijzonder prettig”, besluiten Lore Maes en Koen Dergent. “Hun ambitieuze, ruimdenkende plannen vormden een perfecte match met onze visie op bouwen en creativiteit, wat resulteerde in een mooie en kwalitatieve woning op maat van het leven van de bewoners. Voor hun geluk, daar doen we het voor.”
Tekst: Katrien De Vocht
Foto’s: Evenbeeld