Syntaxe Architectes – Wave Architecture

juli 13, 2020

Syntaxe Architectes – Wave Architecture

By Nick

Haute-couture om in te wonen

Een steil en stedelijk perceel, de bouw van twee luxeappartementen, een drang naar soberheid en een uitgepuurd design zonder enig compromis. Ziedaar de ingrediënten van het recente project van architectenbureau Syntaxe Architectes uit Haut-Ittre. Hun filosofie? Less is more.

Soberheid is het resultaat van heel lang werken

Dit project illustreert als geen ander dat eenvoud wel degelijk een stijl is. Het architectenbureau maakte voor dit ontwerp een tiental studies, schetsen en zelfs voorbeelden op ware grootte om de precieze visie van de opdrachtgever te vatten. Die bleek ultrasimpel en ultrasober. De opdrachtgever wist goed wat Syntaxe Architectes in zijn mars had en wilde daarom nog een stap verder gaan: ook beglazing en vrijdragende structuren puurden ze samen uit.

Het terrein in Brussel was een uitdaging: steil, hoog en veel stedelijke beperkingen. Daar moest Syntaxe Architectes dus twee appartementen van elk meer dan tweehonderd vierkante meter op bouwen. De eerste stap – en meteen de belangrijkste – was het identificeren van de wensen van de klant. Die wensen dienden vooral om het kader van het project af te bakenen en niet om de creativiteit te beknotten. Die lat lag namelijk al zo hoog mogelijk. Toen alle intenties voor iedereen duidelijk waren, was het een kwestie van ze tot leven te brengen met de precisie van een modeontwerper. In elke fase van het project zaten klant en architectenbureau samen. Het is deels door die aanpak dat het bijvoorbeeld zes maanden duurde om de uitvoeringsplannen van de inkomhal te tekenen. Nadien duurde het nog eens drie maanden om de hal effectief te bouwen en af te werken. En zo ging het ook met de rest: elk detail is tot in de puntjes uitgewerkt. Alleen zo bereikte Syntaxe Architectes de eenvoud die ze wilden.

Geniaal en geduldig

Niet alleen het beheer van het project en de aanvraag van de vergunningen duurden lang, ook de zoektocht naar de juiste aannemers was een karwei van lange duur. Die moesten namelijk dingen bouwen die ze nog nooit gebouwd hadden. Toegegeven: de gebruikte technieken waren niet zozeer speciaal – denk aan verwarming en ventilatie. Maar er kroop vooral veel metier in het verbergen van al die technieken en systemen. Sober en uitgepuurd bleek ook hier het credo, zonder dat het architectenbureau de geldende voorschriften schond. Elke aannemer moest daarom niet alleen getalenteerd, creatief en inventief zijn. Hij moest ook oneindig veel geduld hebben. Tot de ultieme perfectie was bereikt. Syntaxe Architectes traden daarom geregeld op als moderator tussen opdrachtgever en aannemers. De badkamer toont bijvoorbeeld hoe gedetailleerd iedereen te werk moest gaan: het stopcontact is uit steen gehouwen, de radiator is onzichtbaar en staat achter de gevelsteen en de beglazing is zo specifiek gemaakt dat je geen veiligheidsrail nodig hebt. De aandacht voor het zicht naar buiten verplichtte Syntaxe Architectes om in de kinderkamers een glazen rail te plaatsen. Zo was alles wel veilig voor kinderen, maar was het zicht niet belemmerd als je naar buiten keek. Ook de inkomhal van de appartementen is een mooi voorbeeld van hoe je dingen elegant wegstopt. De vestiaire is volledig ingebouwd en ook de lift is weggewerkt. Op het dak steken de liftkokers dan weer weg achter planten en begroeiing. Dezelfde trucs pasten de architecten toe op het terras: camera’s, warmers en geluidssysteem zijn discreet en quasi onzichtbaar. En niet alleen op de bovenste verdiepingen – hier kan je alles wegsteken in de vrijdragende structuren – ook op de benedenverdiepingen zijn luidsprekers weggewerkt in stenen en houten banken langs het terras.

Vis-à-vis niemand

Naast veiligheid en een minimalistisch design pakten de architecten ook de inkijk aan. Met een straat die uitgeeft op de voorgevel en huizen langs beide kanten riskeer je inkijk. En dus plantte Syntaxe Architectes het gebouw loodrecht op de straat. Je hebt enkel een vrij zicht waar er geen kans bestaat op inkijk van de buren. De beglazing over het hele gebouw is daarom ook in verhouding met de afstand tot de straat. Maar dat is niet alles: het gebouw is zodanig ontworpen dat ook het contact met boven- of onderburen tot een minimum beperkt is. Beide appartementen hebben daarom een aparte oriëntatie en indeling. Je begrijpt: een kopie was geen optie. Het bovenste appartement is geörienteerd met de rug naar de straat. Het andere appartement is vanaf de straat onzichtbaar.

Chirurgische precisie door al aangelegde tuin

Om zulke grote appartementen op eenzelfde verdieping te ontwerpen, moesten er eerst wat grondwerken plaatsvinden. Opvallend: die grond bleef op het terrein liggen om de tuin in te richten. De opdrachtgever startte heel bewust al met de aanleg van de tuinen. Toen het gebouw was afgewerkt, had de grond zich al een jaar lang kunnen zetten. Zo ontstond er automatisch een natuurlijke symbiose tussen binnen en buiten. Een geniaal idee bleek nadien. Bewoners moesten dus niet wachten tot de volledige tuin was aangelegd met bomen, planten en bloemen. Vanaf dag één hadden ze een mooi zicht op het groen. Een belangrijke taak die in handen was van landschapsarchitecte Carine Depage. Het bouwen van appartementen gelijk laten lopen met de aanleg van de tuin brengt een belangrijke beperking met zich mee: aannemers mochten de jonge plantjes niet beschadigen. Stenen, beglazing en zware constucties moest je dus met chirurgische precisie binnenhalen.

Een gebouw dat weinig verbruikt

Ondanks het groot oppervlakte aan glas verbruikt het gebouw weinig energie. Dat komt door een heel performante isolatie in glaswol en polyurethaan. De vrijdragende structuren zorgen dat de ruimtes niet oververhitten ter hoogte van de vaste ramen. Bovendien kan je die ook verduisteren met stores die onzichtbaar in het plafond zijn ingewerkt. De stores bedien je bovendien met je smartphone of met de tablets aan de muur. Net zoals de verlichting, verwarming en muziekinstallatie. Ongelooflijk veel voldoening uit uniek project Na het presenteren van tientallen voorstellen, de tijdrovende coördinatie en het onderhouden van een open dialoog tussen klant en aannemers, kijkt Syntaxe Architectes met trots terug op het eindresultaat. Vooral omdat het team erin geslaagd is om de veeleisende visie van hun opdrachtgever te vatten. Dat bracht heel wat technische uitdagingen met zich mee. Het beste voorbeeld daarvan is dat er vrijdragende volumes zijn zonder zichtbare kolommen. Alleen wie heel goed kijkt, ziet enkele ultrafijne kolommen. Ook structureel dreef Syntaxe Architectes de soberheid dus tot het uiterste.

Tekst: Chantal Ernst
Foto’s: Utku Pekli

Syntaxe Architectes – Wave Architecture