Atelier Vens Vanbelle
Gastenverblijf als Deus ex machina
De bouwheer bepaalt veel, zo niet alles in het welslagen van een project. Zijn wensen en de bereidwilligheid om mee te stappen in het verhaal van de architect kan tot unieke creaties leiden. Zo ook in dit geval waarbij de klant die actief is in de filmindustrie een gastenverblijf in zijn tuin wou. Met de bedoeling om internationale gasten niet langer op hotel te hoeven leggen maar hen een onvergetelijk verblijf dichtbij te kunnen aanbieden. Atelier Vens Vanbelle bleef dicht bij de realiteit van de bouwheer en daalde af in de bevreemdende wereld van David Lynch alvorens hun ultieme blokhut prijs te geven.
De projecten van Atelier Vens Vanbelle zijn wel vaker spraakmakend en tot de verbeelding sprekend, net zoals ze worden gekenmerkt door een hoge mate van originaliteit. Dat trekt een bepaald publiek aan want niet iedereen wil altijd het hele eind meegaan. Maar deze klant liet de teugels volledig vieren. Een goede zet want het leverde hem precies op wat hij voor ogen had: een uniek gastenverblijf.
De locatie was niet voor de hand liggend maar toch wist die Atelier Vens Vanbelle te inspireren. Maarten Vanbelle: “Heel idyllisch met enerzijds de Schelde die achter de romantische tuin voorbij stroomt en anderzijds zicht op een kasteel. De woning van de bouwheer in Franse stijl heeft aan de straatzijde een tuinmuur waarachter tot voor kort een oude vervallen garage en dito bijgebouwen stonden rond een verwilderde tuin. Een verwaarloosde en verloren hoek dus. Toch had het volgens ons alles in zich om de ideale locatie voor het gastenverblijf te zijn: coole setting, privacy, ruimte en zicht. Zowel op de eigen tuin en het water als op het landschap voorbij de straat aan de voorzijde. Je waant je er in de Provence. Dus besloten wij net in die hoek te bouwen en er een soort uitkijktoren van te maken.”
De bouwheer, die getriggerd werd door het project Piet & Sarah, contacteerde Maarten en Dries met de bijzondere vraag om iets te ontwerpen waardoor zijn (internationale) gasten zich hun verblijf hun hele leven zouden herinneren. Dries Vens: “De doorsnee hotelkamer is niet alleen steeds meer eenheidsworst, het betekent ook een extra kost voor de klant. En gasten in zijn eigen woning ontvangen, zag hij niet meteen zitten. Dus dacht hij aan een andere oplossing en als het even kon, was daar meteen ook ruimte voor het geven van previews van films en andere culturele exploten. Een verlengde van zijn woning én job in één verhaal. Een persoonlijk verhaal was ook wat wij wilden vertellen, de beleving primeert op de architectuur.”
Gasten komen via de woonkamer van de bouwheer in de nieuwe tuinberging en fietsenberging waarna ze een trap afdalen en in een lange ondergrondse gang terechtkomen. Door deze oefening is de desoriëntatie compleet. Er wacht hen een eerste verrassing wanneer ze terechtkomen in een kleine cinemazaal met uitgelichte rode gordijnen door spots op een stalen cirkel aan het plafond. David Lynch is hier niet veraf. Daar tegenover een kleine, leuke bar met een al even vreemd karakter. Van deze bevreemdende sfeer vertrekken de gasten opnieuw en zien voor zich terug licht aan het einde van de tunnel in de vorm van een wenteltrap in een lichtkoker. Afgaand op de bladeren op de treden moet die wel deels in de buitenlucht staan. De trap lijkt eindeloos maar al gauw doemt een nieuwe sfeer op met inderdaad zicht naar buiten én de ingang naar het gastenverblijf. Opnieuw is het wauw-effect instant: de ruimte is als een grot ontworpen en bestaat volledig uit gelamelleerd hout. Dat dient zowel als vloer, wand en plafond als voor het volledige interieur: keukenaanrecht en -kast, boekenkast, zitbank, treden en zelfs de basis voor het bed. Het gastenverblijf heeft twee ronde ramen waarvan eentje uitkijkt op de tuin en het andere op het kasteeldomein. De wandeling eindigt, terug via de wenteltrap, bij een uniek uitkijkpunt over de volledige omgeving. In dit topje van wat lijkt op een vuurtoren geniet je bovendien van een buitendouche terwijl je het kruin van de omliggende platanen kan aanraken.
Het mag duidelijk zijn dat de gasten na afloop nauwelijks weten wat hen nu juist is overkomen. Maarten Vanbelle: “Het is inderdaad een atypisch parcours dat we erin hebben gelegd maar we wilden echt een soort filmische beleving creëren waarbij je van de ene sfeer in de andere wordt gekatapulteerd en die sterk op je gevoel inspeelt. Eén langgerekte verrassing zeg maar met een gastenverblijf dat zo ver mogelijk wegblijft van een typische hotelkamer. Hier ben je eventjes weg van de wereld.”
Om dit alles te realiseren paste Atelier Vens Vanbelle het landschap op de locatie wat aan. De grond werd opgehoogd en dient als groendak voor het ondergrondse verhaal terwijl de basis van het gastenverblijf lichtjes lijkt te zweven. De hele kelder is namelijk in beton gebouwd en op de betonplaat van het dak kwam enerzijds het groendak en anderzijds werden er 3 cirkels op gemetst waarop een nieuwe betonplaat kwam die als basis voor het verblijf diende, vandaar het zwevende effect. Op de helling voorzagen ze een privé terras voor de gasten waardoor die over de tuinmuur heen kunnen kijken. Dit terras dat de avondzon mooi vangt, is bereikbaar via een schuifraam in het gastenverblijf. De bijzondere vorm vloeit enerzijds voort uit het programma en anderzijds uit de zachte glooiingen in zijn omgeving. En uiteraard uit het ontwerp en de materialisatie van de blokhut. Dries Vens: “Het verblijf hebben we op voorhand helemaal uitgetekend en de maquette in de zon gehouden om te zien of de lichtinval goed zat. Vervolgens is die in het atelier laag per laag opgebouwd in gelamelleerd hout van vier centimeter dik. In vier stukken werd het daarna getransporteerd en ter plaatse heropgebouwd. Voor de mantel kozen we voor Cortenstaal. Het is niet alleen een fantastisch materiaal, het zorgt er ook voor dat het geheel mooi gaat blenden in de natuur. De uitkraging op de top is gerealiseerd met een stalen constructie waardoor je die speciale vorm krijgt. Die is an sich heel abstract, het valt moeilijk in te schatten wat het precies is. Het kan evengoed een duikboot of een container zijn. Dat het voor interpretatie vatbaar is, vinden wij fijn.”
Met 90 m2 onder de grond en 40 m2 voor het verblijf is de impact op de omgeving ook minimaal. Toch beantwoordde Atelier Vens Vanbelle hiermee maximaal aan de vraag van de klant. En in tegenstelling tot wat je zou denken, met name dat het gastenverblijf als sculptuur de grootste visuele troef van het project is, kijken Maarten en Dries naar de sterkte van het hele traject. “Wat je niet ziet is zeker even belangrijk voor de beleving van de gasten. Het is verrassend zonder shockerend te zijn en beantwoordt aan wat de klant voor ogen had. Het is een project dat er nooit zou gekomen zijn met een andere bouwheer. Hij is heel spontaan, we hadden er fijne gesprekken mee en hij heeft ons veel vertrouwen gegeven waardoor we zo ver konden gaan. Dit project zegt minstens evenveel over hem als over ons en we zijn blij dat het op ons pad kwam.”
Tekst: Sam Paret
Foto’s: Tim Van De Velde
Atelier Vens Vanbelle
Fonteineplein 32 – 9000 Gent
t. 0486 90 86 47 (D) – t. 0486 65 76 02 (M)
info@vensvanbelle.be – www.vensvanbelle.be