B2Ai

Wie Knokke-Heist zegt, zegt witte villa’s en lintbebouwing. Tot nu, want het geplande Community House op het Maes- en Boereboomplein in Heist breekt brutaal met deze traditie. B2Ai verfijnde het revolutionaire ontwerp van Jakob + MacFarlane voor een PPS-project dat na de oplevering in 2024 nog lang over de tongen zal gaan. Toen B2Ai in 2015 in beeld kwam, was het ontwerp van het Parijse bureau Jakob + MacFarlane door opdrachtgever AGSO Knokke-Heist al goedgekeurd. De keuze voor het spraakmakende bureau dat onder meer bekend is van realisaties zoals de Orange Cube in Lyon, was al een teken dat ze voor het Maes- en Boereboomplein – één van de laatste open gebieden dat vooral dienst deed als parkeerplein voor de buurt – grootse plannen hadden.

Op de site van het oude gemeentehuis komt immers een ambitieus project: het ‘Community House’ wordt een in vorm en kleurrijk geschakeerde blokkentoren van maar liefst 14 verdiepingen met een combinatie van zowel publieke functies – onder meer de gemeenteraadszaal – als private functies, namelijk 97 woonunits. In de omgevingsaanleg rond dit gebouw is er eveneens aandacht voor enkele commerciële activiteiten zoals winkels en horeca. Voor de rest wordt het een flexibel evenementenplein waar onder meer de wekelijkse markt kan plaatsvinden. Wat niet wil zeggen dat de buurt geen parkeermogelijkheid meer zal hebben want met een ondergrondse garage voor 226 wagens en een grote fietsenstalling komt men ook daaraan tegemoet.

Behalve voor het ontwerp werd er ook voor de uitvoering een wedstrijd uitgeschreven. B2Ai schreef zich daarvoor in en won samen met ontwikkelaar CAAAP en aannemer Artes Depret. Kevin D’hondt: “Het was echt een teameffort met daarnaast nog partners Establis voor de stabiliteit en Ingenium wat technieken betreft. Maar ook nog andere partners wat ons ertoe aanzette om met het BIM-model te werken zodat van iedereen alles duidelijk gedocumenteerd staat. Het ontwerp van Jakob + MacFarlane is vooruitstrevend. Zij verbinden Knokke-Heist met de haven en leggen dan de link met de grootste steden in Europa zoals Rotterdam, Cannes en Parijs. Aan het ontwerp zelf hebben we nauwelijks iets veranderd, enkel hier en daar wat zaken gefinetuned. Er zijn wat extra openingen in het volume gemaakt waardoor het geheel luchtiger is geworden en de kroonlijst is iets sierlijker en beter afgewerkt. Uiteraard met de goedkeuring van Jacob + MacFarlane.”

Het imposante gebouw start ondergronds waar je naast de parkeergarage op -2 en -1 ook een ontvangsthal hebt die zich dubbelhoog uitstrekt over twee verdiepingen met onder meer een multifunctionele zaal waar lezingen, kleine concerten en theatervoorstellingen kunnen plaatsvinden. Om extra daglicht binnen te trekken is een Engelse koer voorzien met een aparte ingang die het publiek hierdoor ontsluit van de centrale hoofdinkom van de toren langs het plein. Deze zaal ligt centraal in het grondplan maar heeft aan één zijde zicht op de Engelse koer. De inkom, foyer en backstageruimte worden rondom de zaal geschakeld. De inkom zelf met receptie en vestiaire bevindt zich op de zichtbare en open hoek van het gebouw. Doordat de foyer gelegen is aan de Engelse koer, biedt dit mogelijkheden om een buitenterras op te stellen. De dubbelhoge ruimte levert dankzij de grote vide leuke doorzichten op. Langs de hoofdinkom brengt een monumentale trap je naar de statige gemeenteraadszaal op de +1. Die kan al dan niet afgesloten worden met twee gigantische pivoterende deuren. Op diezelfde verdieping zijn ook de preventiediensten van de politie voorzien. Tot slot is er op de +2 nog een internetcafé op de zuidwesthoek, eveneens dubbelhoog. De serre op het terras daarvan laat toe om ook beschermd buiten te genieten. Verder vinden we op het gelijkvloers nog de bibliotheek en spelotheek terug die bij de publieke functies horen.

Bovenop deze sokkel van publieke ruimtes wordt het woonprogramma gestapeld, van de +2 tot en met de +13, goed voor ongeveer 9000 m2 aan woonoppervlakte. “Dit wordt een mix van woningtypes, van betaalbare appartementen tot exclusieve lofts en penthouses helemaal bovenin. Het stapelen van deze diverse woningen bepaalt ook het uitzicht van de toren. Zo zijn er onder meer duplexwoningen die met tuinen, terrassen of wintertuinen over twee verdiepingen het beeld nog zullen versterken. Al deze units liggen aan de buitenzijde van het gebouw want het centrum van de toren is één grote vide. Rond dit hart van het gebouw lopen de gaanderijen die telkens toegang verschaffen tot de verschillende units op elke verdieping. Deze belangrijkste ingreep zorgt eigenlijk dat er zenithaal daglicht binnenvalt tot beneden in de patio.”

Om het gebouw van het nodige publieke groen te voorzien nam het team Green Building Projects onder de arm die zowel zal helpen om de groendaken vorm te geven als de juiste bomen en planten in de publieke zones te implementeren, met in de gaanderijen soms hangplanten die over meerdere verdiepingen worden verspreid. In materialisatie spreekt vooral de bijzondere buitenschil van de toren tot de verbeelding. Die bestaat uit kleurrijke blokjes per unit die op elkaar gestapeld zijn, bijna zoals een lego blokkendoos. Dit wordt gerealiseerd met aluminium panelen met ribstructuur die twee verdiepingen overspannen, telkens in een andere kleur en met daartussen betonnen slabben die overal een meter uitkragen en voor een leuke gelaagdheid in het project zorgen. De bijzondere gevel die zo ontstaat heeft de ambitie van een nieuwe landmark. In tegenstelling tot de opvallende buitengevel is het binnengebied van de toren eerder rustgevend dankzij de afwerking in neutraal witte crepi. Enkel de deuren krijgen een accentkleur en zijn een verwijzing naar hoe de unit er van buiten uitziet. Waar oorspronkelijk gezocht werd naar de mogelijkheid om de achterliggende structuur van de gevel in houtskelet te realiseren, moest men er uiteindelijk toch van afzien wegens werforganisatorisch onhaalbaar. Dit werd vervangen door silicaatsteen.

Nog bijzonder in deze toren van 38 op 38 en 50 meter hoog is dat er gewerkt is met een grid van 120 op 120 centimeter. In de buitenaanleg op het plein is daar eveneens rekening mee gehouden en zijn tegels in verschillende grijstinten voorzien van 1m20 op 1m20. Het project is niet enkel vooruitstrevend in vorm en kleur maar ook energetisch. Het volledige gebouw werkt via geothermie met een warmtepomp in de kelder die voor de bediening instaat en streeft naar een E-peil 30 waarmee het moeiteloos de BEN-normering haalt. “Als je een gebouw zoals dit met een zekere signaalfunctie voor de komende 20 à 30 jaar bouwt, dan ben je het bijna aan jezelf verplicht om ook op dat vlak te scoren. De combinatie van publieke en private functies laat zien dat de gemeente op dit plein echt wil inzetten op de interactie met de buurt. De sokkel is alvast geactiveerd met publieke diensten zoals de bibliotheek waardoor je passage creëert. Het heeft alles in zich om een bruisende buurt te worden op een boogscheut van het strand. De mix van functies en van mensen zal de sterkte zijn van dit project en voor ons persoonlijk geldt dit ook want werken in een uitgebreid team waarbij elk zijn eigen specialiteit heeft mag dan wel wat groeipijnen kennen, het is enorm uitdagend en leerrijk. En projecten van die omvang geven veel voldoening wanneer je het tot een goed einde kan brengen.”

Tekst: Sam Paret
Foto’s: B2Ai

B2Ai
J. Jordaensstraat 18a – 1000 Brussel– t .02 641 88 00
Bellevue 5 – 9050 Ledeberg (Gent) – t .09 210 17 10
Kwadestraat 149A/0.1 – 8800 Roeselare – t .051 21 11 05
info@b2ai.com – www.b2ai.com