Van Aelst I Nguyen & Partners
Als Viettel Group, telecomreus van Vietnam en bovendien Vietnamees staatsbedrijf, plannen maakt voor een nieuw hoofdkantoor, weet je dat alles in het werk wordt gesteld om dat in het grootste geheim te laten gebeuren maar ook dat ze een ontwerp nastreven dat tegelijkertijd uniek en iconisch is en waar zowel de medewerkers als alle telecomgebruikers fier op kunnen zijn.
Noem het dus gerust een statement, het nieuwe hoofdkantoor van Viettel Group in Hanoi. Voor het ontwerp liet het Amerikaans bureau Gensler zich inspireren door het logo van het bedrijf. Vandaar de unieke ovalen vorm met geïntegreerd groendak die het gebouw als bijzonder definieert in zijn omgeving. Het elegante design neemt anderzijds niets weg van de functionaliteit van het gebouw. Dat is net heel performant en niet alleen op het vlak van energiezuinigheid. De ovalen geometrie die aan de voorgevel start bij de grond en stijgt tot de 8e verdieping helemaal boven aan de achtergevel bevordert ook de werksfeer tussen werknemers door alle acht verdiepingen met elkaar te verbinden. Dat verbindende effect wordt binnenin nog versterkt door de aanwezigheid van onder meer een auditorium dat plaats biedt aan maar liefst 800 mensen en verschillende events kan hosten.
Dat Vietnam architecturaal aan een eigen identiteit werkt, is een trend die zich stilaan aan het doorzetten is. Getuige onder meer dit gebouw en de Bitexco Tower in Ho Chi Minh City. Ze zetten ook sterk in op de productie van zonnepanelen, essentieel in het energetische verhaal van elk project. De zon en het tropische klimaat in Vietnam spelen immers hun rol en gebouwen moeten er bestand tegen zijn. Een duurzaam ontwerp is dus minstens even belangrijk. Vandaar dat ze in Vietnam, en bij uitbreiding in heel Azië, vaak beroep doen op een specialist in gevel engineering. Voor hun bijzondere project stelde Viettel het Belgisch-Vietnamees bureau Van Aelst I Nguyen & Partners aan. Steve Van Aelst: “Wij kregen van Gensler het concept design in handen om ons werk op te baseren. Van daaruit ontwikkelden wij tal van uitvoerige studies om de beste aanbevelingen te kunnen doen. Samen met Surface Design, onze strategische partner uit Sydney, waren wij verantwoordelijk voor de energieprestaties van het gebouw alsook voor de duurzaamheid en het vertalen van het concept naar een technische uitwerking en gedetailleerd ontwerp van de gevel. Het meest duurzame is uiteraard niet bouwen maar als je het wel doet, moet je ernaar streven dit zo duurzaam mogelijk te doen, zowel in aanpak als in materialisatie.”
In Azië is het niet uitzonderlijk om een externe partij aan te stellen voor gevel engineering. Zeker bij projecten met een zekere complexiteit en waarvoor het nodig is studies in detail uit te voeren, gebeurt het wel vaker. Het gaat dan over zaken als warmtebelasting, schaduw-, licht- en reflectiestudies, kwaliteitsproeven en energie performantie. Steve Van Aelst: “Je kan het een beetje vergelijken met iemand die aangesteld wordt in België voor EPB maar dan nog meer in detail. Zo hebben wij ook onderzocht welk effect zonlicht uitoefent op het interieur en wat de performantie is bij enkel, dubbel, driedubbel en gecoat glas. De zon is hier intens en sterk en bij een kantoorgebouw dat hoofdzakelijk uit glas bestaat, zijn die studies essentieel. Zeker ook op het vlak van reflectie bij een cirkelvormig gebouw. Specifiek in het geval van Viettel komt daar nog bij dat we met een driedimensionele gevel te maken hebben, namelijk een getrapte glazen gevel met daarvoor de louvers die gecurved zijn. Rekening houdend met al die zaken en op basis van onze inzichten en ervaringen, hebben wij na de uitvoerige studies onze aanbevelingen gedaan waarna de klant zelf finaal de knoop doorhakte.”
Het resultaat is een gevel die bestaat uit meer dan duizend verschillende types lamellen en glazen panelen. De aluminium lamellen zijn niet alleen esthetisch maar ook functioneel, ze houden het felle zonlicht tegen en gaan oververhitting tegen wat resulteert in een mindere HVAC-belasting voor het gebouw. De juiste uitzetting en diepte van de lamellen werd bepaald door de studies van Van Aelst I Nguyen & Partners. Voor de gevel zelf is uiteindelijk geopteerd voor dubbel glas en het glas is iets donkerder dan normaal vanwege de reflectie enerzijds en de performantie anderzijds. Er is ook met verschillende glastypes gewerkt, afhankelijk van de oriëntatie, warmtebelasting en lichtinval. Eén glaspartij steekt er wel bovenuit. Zo is er op het gelijkvloers een paneel van maar liefst 11 meter hoog waarvoor speciale bevestigingstechnieken op maat werden gemaakt. Ook van alle profielen voor de glazen panelen in de gevel werden technische tekeningen gemaakt die de aannemer als leidraad nam om ze te produceren. Alle materialen kwamen bovendien vanuit het buitenland. Het was immers een eis van de klant dat die afkomstig waren uit de G7 landen. Zo is het aluminium raamsysteem van Franse makelij en het glas van een Amerikaanse producent en de bouten van duitsland. De Balustrade op het dak is ontworpen om in geval van brand, 500 mensen te kunnen weerstaan ok. Het gebouw is ontworpen in BIM en voor de facade engineering werd dit gedaan binnen een tijd van 4 maanden. De constructie van de gevel is uitgevoerd in een tijdspanne van 10 maanden inclusief het importeren van de materialen. Dit alles maakte het project extra complex.
Dit hoogbeveiligde gebouw wordt ook gekenmerkt door een extensief groendak dat door de architect mee werd geïntegreerd in het ontwerp. Dat fungeert als een natuurlijke barrière voor het tropische klimaat en doet bijna een ecologische habitat ontstaan in de stad. Dit iconische groendak aangelegd met lokale plantensoorten reduceert tegelijkertijd de warmteopname overdag en helpt met de opvang van hemelwater. Het gebouw beschikt immers ook over een eigen regenwateropvangsysteem. Gebruikers van het gebouw genieten op elke verdieping van de talrijke daktuintjes in de uitsparingen aan weerszijden van het hellende dak. Alle duurzame maatregelen die werden genomen, leidden uiteindelijk naar een LEED-silver quotering (Leadership in Energy and Environmental Design, wereldwijd het meest gebruikte beoordelingssysteem inzake groene gebouwen). Gezien het vele glas dat werd gebruikt en het feit dat veel materialen uit het buitenland kwamen, is dat een goede score.
In Vietnam en de rest van Azië houdt men van iconische gebouwen met een sterke vormentaal die uit de toon springen. Gebouwen worden vaak ontworpen vertrekkende vanuit een bepaalde betekenis maar waarbij het eindresultaat een expressie heeft die mensen aanspreekt. “Viettel Group is de grootste provider van het land en ook internationaal heel actief tot in afrika, en die expressie hebben ze met het gebouw bewust opgezocht. De vormentaal is tegelijkertijd sterk en eenvoudig en heeft een symbolische expressie. Het gebouw valt op en niet door een kopie te zijn van iconische Westerse gebouwen, maar door de eigen identiteit. Het vertalen van dat concept naar een technisch werkbare uitvoering, was heel complex maar het is net die complexiteit die onze projecten definieert en die ons uitdaagt. Toch denk ik dat dit veruit het meest complexe gebouw van Vietnam is. Ook omwille van de ambitie, ondanks de iconische vormgeving, zo performant en duurzaam mogelijk te bouwen. Dat wij daar met onze gevel engineering aan bijdroegen, geeft ons veel voldoening. We hadden echt het gevoel dat we aan een speciaal project aan het werken waren. En dat blijkt effectief zo te zijn want het krijgt nu al wereldwijd heel veel aandacht. Ook de interesse in Vietnam van veel internationale architectenbureaus zoals Norman Foster en Renzo Piano, SOM, Büro Ole Scheeren toont dat er architecturaal heel wat aan het gebeuren is in dit land en dat kunnen wij alleen maar toejuichen.”
Tekst: Sam Paret
Foto’s: Van Aelst I Nguyen & Partners