CAS Architecten
Betonnen bungalow op de buiten
Wie tuk is op minimalistische betonarchitectuur, kan zich sinds enkele jaren vergapen aan deze woning in de landelijke rand rond Roeselare. Het ontwerp is van CAS Architecten uit Gent, dat wel meer van dergelijke projecten op de teller heeft. Stuk voor stuk kenmerken die zich door een ogenschijnlijk eenvoudige ontwerptaal. Massieve vlakken wisselen af met veel glas, rechthoekige volumes verschuiven ten opzichte van elkaar, luifels brengen extra dynamiek: eenvoud heerst. Op het eerste gezicht toch, want die uitgekiende volumetrie is telkens het resultaat van een doordachte omgang met ruimtebeleving, lichtinval en relatie tot de omgeving. Ook dit huis laat dat heel goed zien. Het staat op een hoekperceel dat aan alle kanten is omgeven door velden, akkers en weilanden. Een context die allesbepalend is geweest voor het ontwerp. “Landelijker wordt het niet”, vertelt architect Pieter-Jan Leenknecht. “Het is een gigantisch perceel van 7000 m², omringd door landbouwgrond. Vroeger stond hier ook een oude boerderij met stallingen, maar die is afgebroken. De grote vraag was hoe we die landelijke omgeving het best konden vertalen naar een functioneel ontwerp dat er toch zo weinig mogelijk impact op heeft. Een aantal factoren speelden in ons voordeel. Het is hier zonevreemd gebied, waardoor je met weinig restricties rekening moet houden. We hadden dus veel ontwerpvrijheid. Bovendien ligt het terrein wat hoger dan de straat, wat iets extra’s gaf om mee aan de slag te gaan.”
L met U
De architecten ontwierpen het huis in één bouwlaag, zodat het naadloos overgaat in de omgeving. Het bestaat uit twee balkvolumes die zich als een L openen naar het achterliggende landbouwgebied. Het lange been, evenwijdig met de straat, omvat de slaapkamers, het andere de leefruimtes. Vooraan verspringen beide volumes lichtjes ten opzichte van elkaar, zodat er een patio gevormd wordt die een terugblik biedt op de straat en het tegenoverliggend landschap. De binnentuin wordt aan de kant van de inkom begrensd door een tuinmuur, zodat de woning een extra U-vormige beweging maakt. “Die muur vangt het niveauverschil op en begeleidt je via een opklimmend pad van betonnen stapstenen richting de voordeur. Daarnaast creëert ze een patio ter hoogte van de eetruimte en schermt die zone in één adem af. We hebben wel een aantal uitsparingen voorzien, zodat je toch enige inkijk krijgt terwijl je naar de voordeur wandelt. Er wordt nieuwsgierigheid opgewekt. In dat opzicht is het huis opgevat als een kleine ontdekkingstocht. Achter elk hoekje schuilt er een andere verrassing”, licht Pieter-Jan Leenknecht toe.
Binnen en buiten
De inkom is opgevat als een volledig glazen volume, gescheiden van de rest van de woning door een kastenwand met bergruimte, vestiaire en gastentoilet. Aan het eind van de hal is bovendien een thuiskantoor ondergebracht, dat ook toegankelijk is via de leefruimte. Die laatste is een grote open ruimte waarin salon, eetplaats en keuken organisch overvloeien in elkaar. “In dit huis heerst een beetje het hide-and-seek-gevoel”, legt de architect uit. “Je komt binnen in de ene ruimte en vangt een glimp op van de volgende, zonder dat er veel weggegeven wordt. De inkom is een soort van uitstalraam, dat toch niets weggeeft van wat erachter ligt. Loop je door, dan krijg je plots één langgerekt doorzicht richting de tuin. Je verwacht het helemaal niet. De belangrijkste zoektocht in het ontwerp was dan ook hoe we optimaal licht konden brengen in ruimtes, zonder dat de aanpalende woonfunctie meteen alle geheimen zou prijs geven.” Een belangrijke nadruk ligt op de relatie tussen binnen en buiten. De leefruimte baadt in een zee van licht. Dat is deels te danken aan de patio vooraan, en deels aan de volledig opengewerkte achtergevel die onbelemmerde zichten biedt op de tuin en het omliggende landschap. Binnen en buiten komen zo heel dicht bij elkaar te liggen. Al zorgt één element ook voor een soort van geborgenheid binnen die totale transparantie. Vanuit de keuken kijk je frontaal op een bijgebouw, dat een poolhouse, berging en garage bevat. “Het bijgebouw geeft een bepaalde geborgenheid ten opzichte van het weidse landschap”, klinkt het. “Het terrein helt sterk en is ongelooflijk diep. In het midden is een helling gecreëerd in samenspraak met de tuinarchitect om meer reliëf te krijgen. Op die overgang is het bijgebouw gepositioneerd, dat dienst doet als een soort achterwand voor het huis.”
Beton als projectiescherm
In de gevels wisselen beton en glas elkaar af. De woning is een klassieke constructie, opgebouwd met snelbouwsteen en nadien bekleed met architecturale betonpanelen. “Het ontwerp leent zich perfect voor dat materiaal”, aldus Pieter-Jan Leenknecht. “We hebben altijd een low profile-gebouw voor ogen gehad. De vormgeving en belijning zijn op zich krachtig en uitgesproken, maar verder is alles heel ingetogen. De materialisatie is zo puur mogelijk houden. Beton is op zich een neutraal en vlak materiaal. Maar door de speling van licht en schaduw krijgt het wel meer textuur. Je ziet bijvoorbeeld goed de schaduwwerking van de planten op de gevels. Het huis doet als het ware dienst als een projectiescherm voor het groen errond.”
Hotelformule
Van de keuken tot de haard en badkamers: het interieur is volledig mee ontworpen. Ook hier merk je de nadruk op detailleringen en slimme oplossingen. In de keukenwand zit bijvoorbeeld een deur naar de bijkeuken verborgen. In het salon werd een lage, comfortabele zitbank geïntegreerd. De tv zit dan weer weg achter een verschuivend paneel in een witte kastenwand die rust op een zwarte stalen sokkel met ook de houthaard in verwerkt. Loop je verder richting het slaapgedeelte, merk je soortgelijke ingrepen. Achtereenvolgens tref je vier kinderkamers, een toilet, een technische ruimte, een dressing en de masterbedroom aan. Het materiaalgebruik en de detaillering in al die ruimtes volgt de lijn van de dagdelen. Op de kop van de lange gang bevindt zich het mastergedeelte, dat kan afgesloten worden met een pivoterende deur. Een witte kastenwand loopt door van de slaapkamer tot in de badkamer. “De slaapkamers zijn in een soort van hotelformule gestoken met de masterbedroom van de ouders helemaal aan het einde. Zij worden wakker met misschien wel het mooiste zicht: een oneindig panorama en uitzicht over het akkerlandschap”, besluit Pieter-Jan Leenknecht.
Tekst: Bart De Maesschalck
Foto’s: Nick Cannaerts