Verhaeghe & Flamang Architecten
Een gevel van 38 meter breed met nog voldoende circulatieruimte rondom de woning en een open blikveld achteraan, maximaal binnen getrokken in de woning via de glasvliesgevel. Architectenbureau Verhaeghe & Flamang kreeg op dit perceel maximale ruimte om een boeiend verhaal te schrijven. Met sterke horizontale lijnen en een uitgepuurde materialisatie vormt deze gezinswoning een echte eyecatcher vanaf de gewestweg. Een architecturale blikvanger die letterlijk op een sokkel staat. Bij aanvang van het bouwtraject had architect Peter Verhaeghe meteen een fikse uitdaging om mee aan de slag te gaan. De bestaande gezinswoning, die aan de straatkant al op het perceel stond, moest gedurende het volledige bouwtraject behouden blijven. Zo kon de bouwheer met zijn gezin in alle comfort in hun vertrouwde omgeving blijven, tot de nieuwe woning klaar was om in te trekken en de oude alsnog gesloopt werd. “Met dat verzoek begon een intensief overleg met het lokale bestuur om de woning diep op het perceel in te mogen plannen”, vertelt Peter Verhaeghe. “Geen evidentie, maar wel een unieke kans om het perceel optimaal te benutten. Van het openbaar domein tot de achterkant van het perceel is er een niveaustijging. De diepe inplanting liet toe die uitdaging om te buigen tot een opportuniteit. Het resulteerde onder meer in een goede zichtbaarheid vanuit de leefruimtes op de tuin en de omgeving, een van de voornaamste wensen van het gezin.” Woonconcept met twee gezichten Een eenvoudig palet aan materialen en een krachtdadige vormentaal. Die ingrediënten geven deze architecturale woning vorm, zowel aan de voorzijde als aan de achterzijde. Toch lezen we twee keer een ander verhaal. Dat dankt het concept aan een samenspel van de verwachtingen van de bewoners, de bijzonderheid van het perceel en de dialoog met de omgeving. Aan de straatzijde richt de uitwerking zich op het openbaar domein. Zo is het zichtbeton iets ruwer afgewerkt en is er maximaal ingezet op privacy. De gesloten, brede gevel geeft een massieve indruk. De garagepoorten zijn, op een lager niveau de toegang tot de woninggrote kelder, vlak in de gevel ingewerkt. De afwerkingslaag is perfect afgestemd op de kleur en de look van het beton. Als een zwart accent breekt de voordeur het zachte grijs van de gevel, het licht hellend toegangspad en de oprit. Het is de architecturale vertaling van de rust en het geborgen gevoel waar de bouwheer nood aan had.
Zonder lange haag of grote poort aan de openbare weg. Dit is nu eenmaal architectuur die mag gezien worden, een plaatje om te delen met passanten. Het panoramische kijkraam op de verdieping aan de voorgevel geeft de kinderen vanuit hun polyvalente speelruimte bovendien een open zicht en maximale natuurlijke lichtinval. In tegenstelling tot de beslotenheid en het privacygevoel vooraan werkte het architectenteam achteraan maximaal op openheid van de architectuur. De gordijngevel is uitgewerkt met minimale profieldiktes en de bevestigingssystemen zijn zoveel mogelijk van binnenin uitgewerkt. De plafondhoge glaspartijen lopen zo over de volledige achtergevel door, zonder structurele verdelingen. Door bewust geen screens te plaatsen, zijn er geen geleiders geïnstalleerd en blijft de gordijngevel licht en luchtig. Om de energiehuishouding een handje te helpen, viel de keuze op driedubbele beglazing. Het akoestische comfort van deze ramen is mooi meegenomen. De inplanting op het perceel en de hoogwaardige beglazing doen helemaal vergeten dat er dichtbij een drukke gewestweg loopt. Precies de rust waar het gezin naar op zoek was. Een horizontaal verhaal De grootte en vorm van het perceel lieten toe om ten volle te spelen met horizontale lijnen en assen. Precies het type ontwerpen waar Verhaeghe & Flamang van houdt. “We werkten in de breedte en oriënteerden de leefruimtes van links naar rechts. De lineaire vormentaal staat extra in de verf door de gekozen gevelstenen. We werkten met handgemaakte gevelstenen van Petersen. De smalle stenen meten 4 op 50 centimeter. Slank en dus bijgevolg met een sterk horizontaal karakter voor de langgerekte gevel. De sobere materialisatie maakt het lijnenspel van het gebouw tot de absolute ster van het bouwwerk. De buitenschil is in amper drie materialen uitgewerkt: aluminium, zichtbeton en de stenen van Petersen. Uniform en unicolor.”
De volledige glasgevel geeft vanuit elke positie in de binnenruimtes zicht op en contact met de tuin. Geïntegreerd in het terras is het zwembad afgescheiden van het gazon door een laag muurtje. En dat is niet per toeval gekozen. Het was een gelegenheid om de gevelstenen nog een keertje te laten terugkeren. In dit bouwproject is niets zomaar toevallig. De belijning in de tuin weerspiegelt die van de woning, om maar een voorbeeld van het doorgedreven ontwerp te geven. Overdekt tafelen kan dan weer onder de zwevende oversteek, die tegelijk dienst doet als zonwering. Spelen met niveaus Het gelijkvloers van de woning ligt een stuk hoger dan de as van de weg. Dat is enerzijds een gevolg van de diepere inplanting op het perceel, anderzijds van een slim gebruik van de natuurlijke helling in het landschap. “Het landschap gaat naar achter toe steeds hoger. Toch wisten we een goed dieptezicht te creëren vanuit de leefruimtes”, zegt de architect. “Vanaf het voetpad aan het openbaar domein loopt het wandelpad als een soort rode loper omhoog naar de voordeur. De inrit naar de garages – in de kelder – vormen als het ware een spiegelbeeld met een dalende trend. Een ‘split level’ ten opzichte van de straat, zeg maar. Dankzij de niveauverschillen van het perceel konden we zo een pak praktische ruimte voorzien op kelderniveau, zonder al te veel te graven.” Naast de garages is nog een circulatieruimte, om de toegang tot de derde garage op de zijkant te garanderen en de openheid van het perceel te vrijwaren. Achteraan de woning lopen de leefruimtes over in de tuin, die zich van daaruit op een gelijke hoogte bevindt. Het ‘split level’-karakter van het architecturale concept resulteert in een sokkelopbouw van de woning. Dat er met een ander materiaal zou worden gewerkt voor die sokkel was meteen beslist. De keuze van welk materiaal dat precies moest worden, had aanzienlijk meer voeten in de aarde. Er passeerden verschillende varianten de revue. Peter Verhaeghe stelde initieel een zwarte sokkel voor. “Dat leek de meest logische keuze. Tijdens het verfijnen van het concept en het ontwerp dachten we verder op dit idee. De keerwanden van de circulatiezone en de kopse zijden van het wandelpad naar de voordeur waren in natuurlijk beton voorzien. Voor de uniformiteit, de rust en de tijdloze uitstraling beslisten we uiteindelijk de sokkel toch in grijs zichtbeton op te trekken.” De grootste complexiteit in de uitvoering van deze sokkel zat in de afwerking van de twee garagepoorten. De uitvoerende aannemer dacht actief mee en vond uiteindelijk een afwerking met een identieke kleur en textuur. Het resultaat: een perfecte integratie van de garagepoort in het vlak. “Dat soort details maken het verschil voor hoogwaardige architectuur. Net als de bouwheer zelf waren we in elke fase van het project kritisch. Dat bracht ons samen tot deze trotse realisatie.”
Tekst: Stephanie Demasure
Foto’s: Nick Cannaerts