Declerck-Daels Architecten
Wat doe je als restauratieproject met een stuk waardevol erfgoed op je eigen site? Alles uit de kast halen om het gebouw een tweede leven te geven, met respect voor het verleden. Group Monument voegde in Ingelmunster de daad bij het woord. Bijna een eeuw na de bouw is het woonhuis in ere hersteld. Oud en nieuw gaan hier hand in hand. Artefacten uit de geschiedenis, en daarmee ook de ziel en het karakter van het pand, zijn maximaal bewaard. Group Monument voegde zelf enkele originele accenten toe. Daarmee wordt het gerestaureerde gebouw een echt Monumen(t)huis, een plek voor de eigen medewerkers, met een bar, keuken, multifunctionele ruimte en zelfs twee gastenkamers, voor kaderleden die van verder weg komen vergaderen in West-Vlaanderen. Een charmant restauratieproject, voor en door Group Monument dus. Met Declerck – Daels Architecten als creatieve partner, klankbord en drijvende kracht.
In ere hersteld
In 1925 werd het huis opgetrokken op de site. Toen al was het een architecturale parel. In de jaren zestig werd een bakstenen volume aan de bijzondere woning gebouwd als uitbreiding. “Zonde”, vindt architect Bernard Declerck. “De harmonie tussen beide stijlen was volledig zoek. Het nieuwe gedeelte deed absoluut afbreuk aan de architectuur van de oorspronkelijke woning. Die onbalans wegwerken was absoluut een van de prioriteiten bij de verbouwing. We pakten dit recentere volume als het ware in en zetten de ruimtes binnenin een voor een op punt, met respect voor de authentieke elementen en tegelijk met aandacht voor modern gebruiksgemak.” Het woonhuis was al enkele jaren in onbruik. Een opfrisbeurt was dus wel aan de orde. Group Monument en Declerck – Daels Architecten grepen de kans meteen aan om het gebouw een fikse opwaardering te geven. Het pand staat op de inventaris van onroerend erfgoed, maar is niet beschermd. Dat gaf meer ontwerpvrijheid. Toch kozen de bouwpartners er bewust voor om vrij dicht bij de oorspronkelijke architectuur en inrichting te blijven. Wat waardevol is, verdient namelijk bewaard te worden. De slagzin van Group Monument is niet voor niets ‘restoring the glory’.
Vakmanschap aan het werk
Practice what you preach. Als specialist in complexe erfgoedrestauraties had Group Monument zelf alle expertise in huis om de plannen van Bernard Declerck uit te voeren. Meer nog: ze gaven mee vorm aan het Monumen(t)huis. Een van de opvallendste bijdrages van de bouwheer/aannemer is ongetwijfeld de creatieve verpakking van de bakstenen woonuitbreiding. De stielmannen van Group Monument plooiden het lichtgroen geprepatineerd koper op maat, plaatje per plaatje. Bernard Declerck: “We brainstormden samen over een unieke verpakking van dit gedeelte. Oorspronkelijk dachten we aan tegels met een groentint. Toen kwam het Monument-team zelf met dit idee voor de dag. Het was een echt cadeau om samen te werken met een team dat uitgebreide expertise heeft in hun vakgebied. In het actief meedenken, maar ook in de uitvoering. Bovendien kozen ze niet voor het goedkoopste, maar voor wat zij als de beste oplossing zagen. Dat zie je aan het eindresultaat. Het ambachtelijk restaureren van de daken of het vernieuwen van het smeedwerk? Geen enkel probleem voor de medewerkers.” De geprepatineerde koperen gevelbekleding is vanaf de straatkant maar beperkt zichtbaar. Toch maakt deze nieuwe verpakking dagelijks een groot verschil, zeker voor wie in de achterliggende kantoren van Group Monument aan het werk is en op de achterzijde van het woonhuis kijkt. Ook bij het wegrijden van de parking, aan het einde van de werkdag, werden de medewerkers telkens geconfronteerd met het weinig flatterende bouwblok. “Nu eindigen ze de werkdag met een glimlach, als ze hun eigen vakmanschap en creativiteit passeren.” En om dat laatste te illustreren, neemt de architect ons mee naar binnen, waar de boeiende dialoog tussen oud en nieuw zich naadloos verderzet.
Neo-renaissance en -barokke elementen
Het Monumen(t)huis heeft alles wat de medewerkers van Group Monument zich kunnen wensen. Van een refter met compleet uitgeruste keuken en bar tot een ontspanningsruimte. In elke ruimte zijn oorspronkelijke elementen bewaard. In de keuken is bijvoorbeeld de vloer gebleven en het authentieke fornuis. “Dit fornuis, net als het huis bijna een eeuw oud, moet je nog opstoken met kolen. Dat is natuurlijk niet meer van deze tijd. We beslisten het te houden door het uitzonderlijke karakter, maar werkten een inductiekookplaat in het deksel in. Nieuwe technologie in een oud jasje”, legt Declerck uit. In het salon en de naastgelegen bar zijn het dan weer de schouwen en de lambrisering die de geschiedenis van het pand vertellen. Ook opvallend: de houten bekleding van het barmeubel. Niets is toeval in dit project. De golvende houten latjes zijn dus niet zomaar gekozen. De inspiratie kwam uit een kleerkast in de oude slaapkamer. De structuur en kleur zijn gekopieerd voor het nieuwe houtwerk. Die terugkerende accenten brengen eenheid in het interieur. Al deze authentieke elementen maken het Monumen(t)huis niet enkel uniek, maar ook huiselijk. De gebruikers van het pand krijgen instant gezelligheid voorgeschoteld. Nieuwe gordijnen, maatmeubilair en betegeling houden het project perfect in evenwicht. Onder meer de tegels in de refter zijn nieuw, maar zijn een perfect evenbeeld van de oorspronkelijke tegeltjes in het sfeervolle kleine salon. Tegelijk is er ruimte voor architecturale vrijheid en knipogen. Zoals de felrode trap die over de drie verdiepingen naar boven kronkelt. “De keuze van de architect”, zegt Bernard Declerck enthousiast.
Werken, ontspannen en logeren
Het gelijkvloers biedt al een zee aan mogelijkheden, maar ook op de eerste en de tweede verdieping lagen heel wat kansen. Daar zijn onder meer twee gastenkamers ingericht. Soms komen medewerkers van Group Monument in de streek ver van hun thuis werken. Om te vermijden dat zij urenlang op en af moeten rijden, slapen ze in alle comfort in het Monumen(t)huis. De nieuwe parketvloeren geven de kamers instant een warme uitstraling. Uiteraard zijn ook hier weer knipogen naar het verleden. In een van de gastenkamers is een originele lavabo in de kast ingewerkt. Elke kamer heeft een eigen douche en toilet. Alles wat een gast vandaag verwacht, met de geschiedenis als trouwe getuige. Op de gang zijn nog twee douches ingericht. Wanneer dat nodig is, kan iedereen van Group Monument er gebruik van maken.
Wat huidige, en toekomstige, werknemers evenwel het meest intrigeert is ongetwijfeld de polyvalente ruimte. Net als de stoelen en tafeltjes in de refter refereert het meubilair ook hier naar de lichtgroene kleur van de gevelbekleding in geprepatineerd koper. Centraal in deze ruimte staan de biljart en de kickertafel. De televisie en muziekinstallatie vullen de waaier aan activiteiten verder aan. De ideale ontspanning tijdens de middagpauze of als teambuildingmoment na de uren. Bij bedrijfsfeestjes of evenementen is de ruimte ook beschikbaar. De multifunctionele invulling van de kamer laat breed gebruik toe en versterkt de teamgeest.
Als kroon op het werk is op de tweede verdieping nog een volledig uitgeruste vergaderzaal ingericht. Die bereik je ook via de rode trap. De grauwe, weinig bruikbare zolder zal zijn nieuwe functie met verve vervullen. Om in alle rust en efficiëntie te kunnen vergaderen, installeerden architect en bouwheer akoestische panelen. Opnieuw een perfect samenspel tussen oud en nieuw. En zo is de cirkel helemaal rond.
Tekst: Stephanie Demasure
Foto’s: Tim Van de Velde