S3Architecten
Volgens sommigen heeft het nieuwe kantoorgebouw van S3Architecten in Mechelen wat weg van op elkaar gestapelde containers. Een aanvaardbare vergelijking als je weet dat de nieuwbouw zich situeert aan de vaart Mechelen-Leuven. ‘Toch heeft het daar weinig mee te maken’, glimlacht Marijn Sève van het Mechelse architectenbureau. ‘Maar ik snap wel dat de link gelegd wordt. Er passeert regelmatig veel vrachtverkeer, zowel op als langs de vaart.’ Dat het gebouw tot nadenken stemt, valt alleszins te begrijpen. Het bestaat uit een aantal balkvormige volumes die onderling verspringen en in drie lagen op elkaar geplaatst zijn. Eén volume steekt aan de voorkant uit, waaronder zich de inrit bevindt naar een ondergrondse garage. ‘Het ontwerp biedt vooral een antwoord op de specifieke eigenschappen van het perceel’, verduidelijkt Sève toe. ‘Dat heeft een driehoekige vorm met vooraan een bocht. Op die bocht is de uitkraging georiënteerd. Vandaar wordt het gebouw vervolgens afgebouwd in de richting van de smalste kant van het terrein. Verder is het vooral een erg sober gebouw, dat zijn architecturale kracht haalt uit de vorm en detailleringen. Het is aanwezig, maar eist niet te veel aandacht op.’
Glas, geprofileerd beton en aluminium lamellen
Gevelvlakken in glas en zwart geprofileerd beton wisselen elkaar af en worden geritmeerd door verticale aluminium lamellen. Die lamellen hebben niet alleen een esthetische waarde, ze zorgen ook voor privacy en zonwering. ‘We hebben bewust gekozen voor een vrij open architectuur’, legt Sève uit. ‘De grote raampartijen brengen licht, lucht en zicht naar binnen. Daarnaast zorgen ze ervoor dat je vanaf de straat de bedrijvigheid in het gebouw ziet. Voorbijgangers hebben meteen een beeld van wat er achter de muren gebeurt. We wilden ook geen spektakel-architectuur of een ontwerp dat schreeuwt om aandacht. Wel een evenwichtig gebouw dat gezien mag worden en dat er staat ondanks zijn eenvoud en uitgepuurde vorm. Door de toevoeging van sobere detailleringen krijgt het geheel veel meer diepte. De gesloten vlakken bijvoorbeeld bestaan uit betonpanelen. Door gebruik te maken van een geprofileerde bekisting krijgt het beton een specifieke structuur die erg lijkt op die van hout. Vervolgens is er een zwarte betonbeits op gezet. Er ontstaat een donker volume dat zich niet enkel aftekent ten opzichte van het omringende groen, maar er ook een kader voor vormt. Je kan spreken van een geslaagde, elkaar versterkende wisselwerking tussen groen en zwart. Het gebouw wordt van de vaart gescheiden door een vrij drukke baan. Toch wordt het omringd door redelijk wat groen. Het perceel grenst aan de tuinen van de achterliggende woningen. Dat natuurlijke karakter werd maximaal in ere gehouden. Op het terrein werden bestaande bomen zoveel mogelijk behouden. Rond de tuin werd een border gecreëerd, waar heel wat inheemse, deels groenblijvende struiken en nieuwe bomen zijn geplant.’
BIM-model en prefabricage
Het kantoorgebouw gaat niet uit van een klassieke ruwbouw. Bijna alle constructie-elementen werden geprefabriceerd en nadien ter plekke in elkaar gezet door een montagefirma. ‘Alles is op de locatie geleverd en als een puzzel in elkaar gezet’, verduidelijkt Marijn Sève. ‘Net zoals al onze projecten, werd ook dit ontwerp volledig uitgetekend in een 3D-model aan de hand van BIM-software. Daardoor ligt alles op voorhand vast: functies van ruimtes en onderdelen, meetgegevens, planning van de werkzaamheden, enzovoort. Je bent zeker dat het ontwerp bouwkundig goed in mekaar zit. Zo kunnen elementen zoals de betonpanelen, het buitenschrijnwerk en betonwelfsels gemakkelijk geprefabriceerd worden. Op die manier hebben we ook de bouwtijd sterk kunnen reduceren en hebben we het volledige project, inclusief de kelder, op minder dan tien maanden tijd kunnen realiseren.’
Ruw en warm
In het gebouw zijn momenteel een vijftiental werkplekken ingericht, maar er is voldoende marge om dat aantal indien nodig te verdubbelen. Behalve de werkplekken zijn er twee vergaderzalen en is er op het gelijkvloers een grote polyvalente ruimte voorzien, met keuken die dienst kan doen als eet- en ontspanningsruimte, maar evenzeer als vergaderruimte of werkplek. ‘We zaten vroeger aan de rand van het centrum van Mechelen, in een kleine rijwoning. In 2008 hebben we die verbouwd, maar door de groei van ons bureau werd het daar stilaan te klein. Het was een smal pand. We zaten er gestapeld en opgedeeld. Er was te weinig vergaderruimte. Efficiënt werken was eigenlijk niet langer mogelijk. Dat is nu helemaal anders. Elke ruimte heeft haar eigen functie, maar heeft ook een zekere flexibiliteit. Het gebouw is zo geconcipieerd dat elke ruimte op elk moment anders ingevuld kan worden’, vertelt Marijn Sève. In tegenstelling tot de donkere buitenschil overheersen binnen licht, zicht en openheid, versterkt door grote raampartijen, lichte wanden en glazen binnendeuren. De ruwe maar warme toon van de gevel is over het hele interieurontwerp doorgetrokken, hiervoor hebben we beroep gedaan op onze Interieurarchitecte Jill Matthees. Op het gelijkvloers ligt een gepolierde betonvloer en werd het plafond zwart geschilderd om de ruimtes iets meer karakter en warmte te geven, maar ook om ze wat strakker te maken. ‘In het plafond zitten enkele stalen liggers en kleine niveauverschillen verwerkt’, legt Sève uit. ‘Door het plafond zwart te schilderen en ook de muren bovenaan een twintigtal centimeter mee te nemen, vallen al die oneffenheden visueel weg.
Beneden is er ook een zithoek om in een informele setting projecten te bespreken. Op de verdiepingen is er dan weer gekozen voor tapijttegels in betonlook, omdat ze bijdragen aan de akoestiek van het gebouw en de huiselijke sfeer versterken. De betonnen welfsels van het plafond werden hier grotendeels in het zicht gelaten. De mooiste ruimte is wellicht de grote vergaderzaal, die zich bevindt in het uitkragende volume vooraan. Daar is het plafond deels bekleed met houten balken en zie je overal notelaarhout terug in het maatmeubilair, dat ook elders terugkomt. Het zicht op de vaart krijg je er gratis bij. ‘We wilden het kantoor een bepaalde huiselijkheid meegeven’, aldus Sève. ‘Het mocht allemaal niet té koel en té zakelijk aanvoelen. De boventoon is neutraal en sober, met een paar accenten in notelaar en Ceppo Di Gres natuursteen die het geheel opwarmen. Het klinkt misschien wat cru, maar soms spenderen wij meer tijd op kantoor dan in onze eigen woning. We wilden ons hier echt thuis voelen.’
Tekst: Bart De Maesschalck
Foto’s: S3Architecten