Atelier Vens Vanbelle
Behalve de leuze van het bedrijf heydays”, was het ook de boodschap die de bouwheer aan Atelier Vens Vanbelle meegaf voor de creatie van hun nieuwe kantoor. Dat moest verrijzen langs de drukke Kortrijkse Steenweg tussen Gent en Deinze, op de plaats waar het voormalige pand ook opviel, zij het dan om een andere reden dan de architectuur. Nu doet het dat op een bevreemdende manier waarvan zelfs David Lynch zou smullen. Opdracht ruimschoots volbracht dus.
Het innovatieve bedrijf heydays”, oorspronkelijk een talenbureau, zet sinds enkele jaren sterk in op taal- en communicatietrainingen voor bedrijven. Originaliteit is een van hun kernwaarden. Vandaar hun slogan ‘Stand out from the crowd’. Het afwijken van de anderen had de zaakvoerster graag vertaald gezien in het nieuwe gebouw. Opvallen langs de drukke Kortrijkse Steenweg waar iedereen voorbijraast, is gemakkelijker gezegd dan gedaan. Des te leuker werd de opdracht anderzijds voor Atelier Vens Vanbelle. “Naast moderne kantoorgebouwen en autogarages is de Steenweg ook gekend voor de steeds meer in aantal afnemende huisjes van plezier. Het was ook zo eentje dat op dit perceel stond. Behalve de nadelen, waren er toch zeker enkele voordelen aan verbonden. Zo geeft een zijstraat van de drukke steenweg er pal op uit waardoor de mogelijke zichtbaarheid gevoelig toeneemt. En je hebt de twee totaal verschillende werelden vooraan en achteraan. In tegenstelling tot de minder aantrekkelijke chaos en geslotenheid aan de straatzijde, geniet het pand achteraan immers van wat deze streek zo aantrekkelijk maakt: de rust en schoonheid van de meanderende Leie tussen de velden. Die dualiteit wilden we ook uitspelen in een ontwerp dat we meer bekeken als beeld dan als gebouw.”
Abstract, dat stond vrij vlug vast. De voorgevel, samen met de lange blinde gevel opzij, maakt al een groot volume. Reken daarbij de zuidelijke oriëntatie vooraan en dus de noodzaak aan zonwering, dan verval je doorgaans in een voorspelbaar uitzicht met drie bouwlagen. Maar laat dat nu net zijn wat dit gebouw en bij uitbreiding de architectuur van Vens Vanbelle, absoluut niet wil zijn. “We creëerden eigenlijk een soort illusie. Onze oplossing was om de voorgevel in zwarte Trespa te voorzien en daar een aluminium frame voor te plaatsen waar op een raster witte Trespa plaatjes op werden bevestigd. Op die manier krijg je plots iets heel grafisch en duidelijk. Niet voor niets bestaat een schaakbord of een finishvlag uit zwarte en witte vakjes. Het valt meteen op, bijna als een symbool. Het frame werkt daarenboven evengoed als zonnewering – de helft van de gevel is immers gesloten – als dat het inkijk verhindert op de achterliggende ruimtes en dan vooral in de badkamer op de bovenste verdieping. Het plaatsen van een screen voor een gevel is een ingreep die de Japanse architect Kengo Kuma ook vaak met succes toepaste. Op de blinde zijgevel kozen we voor een combinatie van zwarte en witte Trespa, waardoor er geen onderscheid zichtbaar is tussen de volle en gesloten gevel. Enkel ’s avonds zie je de verlichting binnen achter de voorgevel oplichten, wat ook weer voor een leuk effect zorgt.”
Op de vraag naar een toegankelijk gelijkvloers, speelde Vens Vanbelle in door behalve enkele aparte lokalen ook een overgedimensioneerde hal te creëren die toelaat om door het gebouw heen te kijken. Van een hal is eigenlijk zelfs geen sprake meer. Het is een abstracte out of the box ontmoetingsruimte waar de werknemers korte één-op-één-sessies of workshops kunnen houden maar waar evengoed presentaties of exposities kunnen plaatsvinden. “Allesbehalve de traditionele nette inkomhal dus. Eerder een koker die het zicht naar het achterliggende open landschap begeleidt. Om deze letterlijke tunnelvisie te bekomen, bekleedden we zowel vloer, wand als plafond met een speelse combinatie van gele en witte tegels. Om de overige functies van het gelijkvloers – aparte lokalen, traphal, sanitair, berging en keukentje – hier zo min mogelijk mee te laten interfereren en het zicht te vrijwaren van allerhande deuren, kozen we voor de integratie van enkele houten vinnen. De lichtkoepel die we integreerden omwille van de diepte van het gebouw, versterkt dan weer het bevreemdende effect van deze ruimte.”
Als tegengewicht daartegen, werden de lesruimtes en vergaderzalen/werkplekken dan weer heel rustgevend en gezellig ingericht. Berken fineerplaten van 60 op 60 bepalen het uitzicht van de wanden als waren het houten kabinetten. Of ze met de rode tapijtvloer naar het voormalige pand verwijzen of naar het theater, laten ze wijselijk in het midden. De lokalen zijn bewust heel flexibel, een ervan is momenteel als filmstudio ingericht. De traphal die naar de bovenverdieping leidt, blinkt dan weer uit in neutraliteit. Onbevlekt en spierwit tot in het extreme. “We wilden diverse sferen creëren. De traphal is een reset van wat je op het gelijkvloers hebt ervaren. Alles werd in wit afgewerkt, zelfs de onderkanten van de trap en de zelf uitgetekende balustrade, waarbij we L-profielen aan elkaar lieten lassen en waartussen we wit touw weefden. Door hier ook twee koepels in het hart van het gebouw te voorzien, ontstaat een rustpunt tussen beneden en boven.”
Op de eerste verdieping zijn luchtige, transparante kantoren voorzien waar die rust wordt doorgetrokken. Opnieuw houten of wit gepleisterde wanden, ditmaal met een groene tapis plein. Langs de opengewerkte achtergevel kijk je vervolgens over het groendak naar buiten en vergeet je de drukke steenweg die zich achter de voorgevel bevindt. Helemaal boven, op de tweede verdieping, is de ruimte volledig voorbehouden voor de werknemers met alle traditionele functies zoals een keukentje, eethoek en zithoek. Het is de integratie van een inpandig terras aan de linkerzijde die deze verdieping opwaardeert. Helemaal uit de wind en in de zon geniet je er van een fantastisch zicht op de Leie en op de voorbijvarende bootjes. “Wij vonden het belangrijk om dit kantoor zo huiselijk mogelijk te maken. Werknemers spenderen hier immers meer tijd dan thuis. Vandaar dat we opteerden om meer kamers dan kantoren te maken, bijna zoals je een rijwoning zou aanpakken. Structureel is er dus weinig revolutionairs aan het plan, het zit hem in de aankleding.”
België is gekend voor zijn vaak gedurfde architectuur, of poging tot, wanneer het om de woningbouw gaat, maar slechts weinig kantoorgebouwen in ons land tonen hun identiteit zoals dat hier gebeurt. Met alle gevolgen van dien. “Als je je nek uitsteekt, weet je dat je zowel voor- als tegenstanders zal hebben. Het gebouw valt moeilijk in een hokje te stoppen, maar daardoor ontstaat er wel een debat. En dat is precies wat je wil, want daardoor val je op. Voor ons was het belangrijk een gebouw te creëren dat voldoet aan de wensen van de klant en met een hoekje af. Niet shockerend maar bevreemdend, zoals de films van David Lynch. Het is een beeld dat wij er passend vinden en we zijn heel blij dat heydays” ons daarin is gevolgd. Ze waren meteen mee, het gebouw staat er bijna exact zoals op onze maquette. Dat getuigt van veel lef en durf van hun kant en toont dat ze ook zelf naar hun slogan handelen. Klanten naar ons hart dus…”
Tekst: Sam Paret
Foto’s: Atelier Vens Vanbelle