Blockx, Peeters & Van Looveren Architecten

“Form follows function”, zei de Amerikaanse architect Louis Sullivan ooit. Een uitspraak die naadloos aansluit bij de visie van Blockx, Peeters & Van Looveren Architecten. Toch is het functionalisme niet de enige inspiratiebron voor deze jonge uitloper van Atelier J. Blockx Architecten en Ingenieurs. Ook de invloeden van het structuralisme zijn onmiskenbaar aanwezig in hun creaties. Stuk voor stuk projecten waarin zowel vernieuwing als tijdloosheid wordt nagestreefd. Zo ook in deze unieke woning met coachingspraktijk in Merksplas.

Frisse toets
Een wandeling over een pad in polybeton, licht verheven boven het omliggende grondniveau, voert ons langs een massieve muur in Desta Negressa steen naar de inkomhal. Het bijzondere metselwerk is uitgevoerd in wildverband. De stenen rusten op een normale voeg, maar zijn koud tegen elkaar geplaatst, wat resulteert in lange banen die doen denken aan het metselverband van de Nederlandse architect Willem Dudok tijdens het interbellum. Naast het sublieme metselwerk is er nog iets anders dat meteen de aandacht trekt: de unieke, brute en krachtige zichtbetonluifels die het monolithische volume doorbreken. Hoewel het paradoxaal lijkt, geven ze het geheel een soort lichtheid. Samen met het lichtgrijs bepleisterde bovenvolume en de aluminium ramen in witte korrellak een frisse compensatie voor de donkere baksteen. Het resultaat is een eigenzinnig, rustig en tijdloos geheel dat bovendien moeilijk te dateren is.

The golden sixties
De unieke aanblik van de buitengevel doet reikhalzend uitkijken naar de binnenkant van de woning. En of het interieur de verwachtingen inlost. Met vaste meubelen in wit laminaat en klassiek licht eiken parket beantwoorden de rustige, tijdloze materialen en kleuren optimaal aan de ziel van de opdrachtgever. Qua concept en ontwerp eveneens het werk van Blockx, Peeters & Van Looveren Architecten. Bovendien worden we in de inkom verrast door een dubbelhoge hal waar het daglicht langs boven binnenvalt. En ook de slaapkamers winnen aan karakter dankzij het invallende bovenlicht. Een nieuwe wereld, enkel mogelijk door de structuralistische en functionalistische invalshoek. Jef Blockx van Blockx, Peeters & Van Looveren Architecten: “In de structuralistische jaren 60 beantwoordde de vorm van een woning steeds aan de functionele vraag. Waar hebben de bewoners nood aan, wat zijn hun wensen? Maar ook: waar is daglicht wenselijk? Door die denkpiste te volgen, ontstaan er versneden volumes, zoals in de tijd van Le Corbusier, Mies van der Rohe en Frank Lloyd Wright. De meerwaarde daarvan is onbetwistbaar. Het maakt het namelijk mogelijk om op onverwachte plaatsen licht te nemen, zoals we hier in de hoogte hebben gedaan. Bovendien levert het prachtige architectuur op.”

Ook het grote perceel in een oude villawijk in het groen, even buiten het centrum van Merksplas, doet terugdenken aan de golden sixties. Een tijd waarin het allemaal een maatje meer mocht zijn. Maar in tegenstelling tot de riante villa’s uit de jaren 60, toen energie nog geen hot item was, is dit huis wel duurzaam gebouwd. Het is bijvoorbeeld uitgerust met vloerverwarming op lage temperatuur, indirecte verlichting met ledlijnen, degelijke isolatie en zonnepanelen. En over de materiaalkeuzes werd eveneens zorgvuldig nagedacht. “Duurzaamheid is meer dan alleen kiezen voor materialen waarvan de productie weinig CO2 uitstoot”, aldus Jef Blockx. “Door materialen te selecteren die een leven lang meegaan, vermijd je immers dat er nieuwe elementen geproduceerd moeten worden. En dat wordt vaak vergeten.” Niet in deze woning, waar de bewoners steevast kozen voor kwalitatieve houten kasten en zowel in de keuken als in de technische ruimtes voor polybetonvloer gingen. Een slimme keuze.

Architecturale zonwering
Het plan van deze eigenzinnige villa is eenvoudig en uiterst functioneel. Met op de benedenverdieping een ruime woon- en leefruimte en praktisch vormgegeven keuken. Aangevuld met een bijkeuken/voorraadkamer. En ook daar ligt de focus op het functionele aspect. Vanuit de open carport komen we via een sas in de centrale hal terecht, die ons toegang verschaft tot de bijkeuken en de kelder. Kwestie van boodschappen snel op de juiste plaats te kunnen opbergen, zonder de hele woning te doorlopen.

De woonlokalen aan de achterzijde van het huis openen zich met een ruime glaspartij naar de tuin in het zuidwesten. Het met beuk en eik begroeide perceel, afgezoomd met rododendrons vormt een uniek kader voor deze bijzondere woning. Om de zon op een natuurlijke wijze te weren, werden er hier luifels van twee meter alsook een overdekt terras in zichtbeton voorzien. Een architecturale zonwering pur sang.

De coachingsruimte is eveneens uitgerust met grote glaspartijen, zonder betonluifels. Dankzij de noordelijke oriëntatie ervan hoeft hier immers geen oververhitting te worden gevreesd. De praktijk biedt een mooi uitzicht op de diepe voortuin, begroeid met grassen en uitgestrekte hagen die het langwerpige bouwvolume versterken. Op termijn kan deze ruimte ingericht worden als slaapzone, waardoor het huis uitnodigt tot levenslang wonen. Maar tot het zover is, vormt het rustgevende uitzicht op grassen en hagen het perfecte decor voor een coachingsgesprek.

Universaliteit – de toekomst
Dit huis is controversieel en tijdloos tegelijkertijd. Een combinatie die Blockx, Peeters & Van Looveren Architecten typeert. Jef Blockx: “Een woning moet eigenzinnig, functioneel en tijdloos zijn. Dat geldt trouwens voor alle bouwwerken, van (stads)huizen over appartementen tot openbare gebouwen. We moeten bouwen voor de lange termijn. Dat is de essentie van duurzaamheid. Het ultieme recept daarvoor is het verwezenlijken van polyvalente gebouwen die niet te hard gericht zijn op een welbepaalde functie. Wel moeten we een soort universaliteit creëren, zodat gebouwen een volledig nieuwe bestemming kunnen krijgen. De binnenkant moet dan weliswaar uitgebroken worden, maar de constructie an sich kan dan blijven staan. Zo’n structuur die wordt ingevuld met uitneembare materialen, daar geloof ik sterk in.”

Tekst: Katrien De Vocht
Foto’s: Nick Cannaerts & Blockx, Peeters & Van Looveren Architecten

Blockx, Peeters & Van Looveren Architecten
Burgemeester J. Van Aperenstraat 7/10 ı 2320 Hoogstraten
t. 03 314 86 60
info@blockx-atelier.be ı www.blockx-atelier.be