Stein Van Rossem architectenbureau

Er komt een tijd wanneer je de drukte van onze hoofdstad liever achter je laat. Dat moment, dat vaak gepaard gaat met de komst van kinderen, overviel ook architect Stein Van Rossem en zijn echtgenote. Ze gingen specifiek op zoek naar een perceel in de omgeving van Gent waar ze wonen en werken bovendien konden combineren. Dat vertaalde zich in een gebouw dat zich als een hedendaagse villa presenteert en moeiteloos beide functies verenigt.

De zoektocht naar een geschikt perceel leidde hen uiteindelijk naar Sint-Martens-Latem waar ze de perfecte balans tussen bereikbaarheid en rust vonden. In een zijstraat van de Kortrijksesteenweg, geniet de voorzijde van het gebouw van een optimale zichtbaarheid voor het kantoor terwijl zich aan de achterzijde een groen open landschap etaleert. Dat tot een harmonieus geheel kneden was de uitdaging, evenals het benutten van de opvallende breedte van het perceel. Die bedraagt maar liefst 45 meter en laat dus toe een nieuwbouw te realiseren evenwijdig met de straat.

Stein Van Rossem: “Wanneer je als architect een eigen woning en/of kantoor bouwt, weet je dat mensen dat als een soort van visitekaartje gaan zien. Dan wil je iets met allure bouwen en de opvallende breedte van dit perceel liet dat ook toe. De voorzijde vatten we op als een soort scherm dat de privacy dient terwijl we het gebouw achteraan helemaal openwerken naar het omliggende groene landschap. De uitdaging bestond erin niet te vervallen in het ontwerpen van een grote doos en de breedte optimaal te benutten. We kozen voor een fragmentatie in drie volumes waarbij samenhorende functies het bouwprogramma veruitwendigen.”

Het linkse volume dat twee bouwlagen telt, is vooral gewijd aan het kantoor met – naast de zithoek – een vergaderruimte op het gelijkvloers en architectenbureau op de verdieping. Het centrale volume is het hoogst en bevat drie bouwlagen, wat maximaal toegestaan was. Op het gelijkvloers bevindt zich hierin de eetruimte met op de eerste en tweede verdieping respectievelijk de nachtgedeeltes van de ouders en van de kinderen. Het rechtse volume tot slot, beperkt zich enkel tot de gelijkvloerse verdieping en herbergt naast de keuken secundaire functies zoals berging en garage.

Door het spel van die volumes krijgt het project een menselijke schaal. Dat wordt versterkt door de zijdelingse volumes te laten verspringen. Achteraan ontstaat daardoor een U-vormig gebouw met ingekapseld, een deels overdekt terras dat geborgenheid biedt. Door keuken en zitruimte deel uit te laten maken van de zijdelingse volumes krijg je daar over de volledige lengte een ‘woonas’ met alle leefruimtes georiënteerd richting tuin en landschap. Die verspringing is ook vooraan overgenomen waardoor een soort podium ontstaat. Dat begeleidt de bezoeker, samen met de trefzeker ingeplante zitbank, richting inkomgebeuren dat zich op de snijlijn tussen wonen en werken bevindt.

Het gebouw presenteert zich als een naadloos geheel, ontdaan van alle storende elementen waardoor het een heel rustige aanblik heeft. Om dit te bereiken, ging de architect behoorlijk ver. Niet alleen door belangrijke ingrepen, maar ook bouwtechnisch. “We modelleerden de volumes aan de buitenzijde als monolieten. Daarin plaatsten we heel secuur openingen. De ramen werden profielloos ingewerkt en bouwdetails zoals raamdorpel en dakrand zijn detaillistisch uitgezuiverd en op een vernuftige manier bouwtechnisch opgelost. Samen met Bekaert keken we voor een oplossing om geen noodzakelijke uitzettingsvoegen te zien. Met ongeveer 11 km aan wapening werd het een doordachte puzzel. Een andere ingreep is het organiseren van het binnenrijden en het garagegebeuren via de achterzijde van de woning waardoor je geen storende garagepoorten ziet. Door al die ingrepen krijg je een heel puur gebouw.”

Dat is ook het resultaat van een heel doordachte materiaalkeuze waarbij met een beperkt pallet aan kleur en materiaal een rustgevende eenheid wordt gevormd. Het hoofdaandeel ligt bij de strakke betonsteen waarmee het gebouw is uitgevoerd en die door een kleur op maat toch nuance kent. De bleke kleur voelt, zeker bij zonlicht, heel warm aan. Enkel het inkomgeheel, gesitueerd in de spie tussen het linkse en middelste volume, krijgt een accent in zwarte houten gevelbekleding. In hoofdzaak is gewerkt met drie kleuren: de bleke lichtgrijze gevelsteen met een gelijkaardige keramische tegel die binnen en buiten doorloopt, in combinatie met zwart en groen. Buiten uit zich dat in de zwarte houten gevelbekleding van de inkom en in de groene tinten waarmee de zitbank in imitatie natuursteen is uitgewerkt.

Datzelfde beperkte materialen- en kleurenpallet wordt in het interieur, waarin een hoge maat van detaillering is ingezet, moeiteloos doorgetrokken. Alle vaste en losse meubels zijn op maat ontworpen en tot hun essentie gereduceerd. Meubels zoals kasten en keukeneiland zijn uitgevoerd in hetzelfde keramische materiaal als de vloer en dusdanig in de ruimte geplaatst – meestal vrijstaand – dat ze het ijle karakter van de ruimte benadrukken. Omwille van hun analoog materiaalgebruik, kleur en detaillering versterken ze de uniformiteit van het geheel. “Details en lijnen zijn voor ons heel belangrijk. Het zal de meeste mensen niet opvallen, maar voor ons is het noodzakelijk en brengt het rust. Het meubilair bijvoorbeeld, is overal zo gepositioneerd dat het uitgelijnd staat met muren, kasten of met de slanke profielen van (schuif)ramen of deuren en uiteraard gelijkloopt met tegelvoegen. De voegen die overigens binnen en buiten mooi doorlopen. Ook opengaande deuren zullen, eens helemaal gestrekt, netjes samenkomen op een voeg. En alles is uitgezet op een veelvoud van 60. Aan dergelijke zaken schenken wij vooraf veel aandacht. Het moet kloppen, de perfectie zit in de details. Wij zijn daar graag mee bezig en vinden dat het interieur daardoor rust en verfijning uitstraalt zonder te vervallen in een steriel beeld.”

Dat dergelijk groot volume geen BEN-woning kan zijn zonder compact te bouwen of grote raampartijen te beperken, wordt hier achterhaald. Met gebruik van zonnepanelen, een warmtepomp gekoppeld aan geothermie, een goede isolatie en een doordachte oriëntatie, heeft dit gebouw een E-peil van slechts E17. Dat je dus, zelfs met de strengere normen, best nog mooie, uitgestrekte architectuur kan maken, was voor Stein Van Rossem ook een ambitie met dit project.

“Daarnaast was het de bedoeling om een hybride vorm van wonen en werken te vinden en daar zijn we wel in geslaagd. De woning laat wonen en werken versmelten. Door middel van de vele pivoterende deuren kan je ze heel flexibel van elkaar afsluiten of bij elkaar betrekken. Ook dat geeft ons rust. En al bij al is het een sober gebouw zonder veel zotte toevoegingen. Het moet het vooral hebben van de juiste details en verhoudingen. Het is eerlijke architectuur waarbij je niets kan verbergen. Dat vraagt veel denkwerk en metier, want we weten dat iets wat er simpel uitziet, gewoon niet zo is. Zeker niet in architectuur.”

Tekst: Sam Paret
Foto’s: Tim Van de Velde

Stein Van Rossem architectenbureau
Moeistraat 8 ı 9830 Sint-Martens-Latem
t. 09 278 44 57
info@steinvanrossem.be ı www.steinvanrossem.be