met zicht op zee architecten en ontwerpers

Kapellen heeft er een trekpleister bij en wat voor een. De polyvalente cultuurtempel, ontworpen door met zicht op zee architecten en ontwerpers, stimuleert ontmoeting en dat zowel in het gebouw als daarbuiten. Als een gepolijst sieraad zorgt het voor een upgrade van dit deel van de gemeente dat nu weer bruist van het leven. Jaren terug startte Kapellen met een masterplan om heel wat programma’s die over de gemeente verspreid waren te centraliseren en op een logische manier samen te voegen. Het eigen administratief centrum verhuizen naar het centrum was er daar een van. Als gevolg daarvan werd het bestaande en verouderde cultureel centrum afgebroken. Met het Marktplein werd daarvoor een nieuwe locatie gezocht en gevonden. De nieuwbouw diende ook daar een polyvalent programma in zich op te nemen, want naast een theaterzaal/eventruimte moest er ruimte gecreëerd worden voor het jeugdhuis en een fuifzaal/feestlocatie. Dit in een goed functionerend en aantrekkelijk gebouw gieten, was dus de uitdaging tijdens de ontwerpwedstrijd.

Voor de uitvoering van het masterplan kwam het PPS-team van aannemer Cordeel en architecten Achtergael en met zich op zee als laureaat uit de bus. Terwijl Achtergael de ontwikkeling rond het nieuwe administratief centrum voor zijn rekening nam, ontwierp met zicht op zee het nieuwe polyvalente cultureel centrum. “Het marktplein fungeert naast parkeerplein effectief als locatie voor de wekelijkse markt. Het is een circulatieknooppunt bij uitstek want je hebt een toevloed aan circulatiestromen vanuit elke zijde van de gemeente. Er is ook een klein park dat mensen uit de buurt aantrekt. Dat maakte het voor ons snel duidelijk dat we een alzijdig gebouw moesten ontwerpen, naar inplanting vergelijkbaar met bijvoorbeeld de Bourlaschouwburg in Antwerpen. Een klassiek (theater)gebouw met een voor- en achterzijde was hier door de vele circulatiestromen niet aangewezen.”

De schijf is in feite een stalen ruimtevakwerk waarvan de zijkanten bekleed zijn met aluminium ruitvormige leien en glas. De tweede structuur bestaat uit geprefabriceerde delen van gewapend beton. “Door insnijdingen te maken in het cilindervormige volume, ontstaan overdekte ruimtes die nu eens ingang voor publiek, dan weer voor artiesten en zelfs voor vrachtwagens van leveranciers dienen. Ze bieden ook een inkijk in het gebouw waardoor je buiten kan zien wat er binnen gebeurt. Scenografisch is daar geen onderscheid in gemaakt, waardoor de architectuur overeind blijft. Zwarte leien verbergen immers deze toegangen en zelfs de sectionale poorten voor de vrachtwagens. Op die manier bewaar je een alzijdig en neutraal gevelbeeld wanneer er geen activiteit plaatsvindt. Aan de kant van het Marktplein krijg je door de glazen wand als publieke ingang naar de theaterzaal bijna een geklimatiseerde overgang tussen plein en zaal. Dat wordt extra in de verf gezet door de gouden leien binnen door te trekken in de wand van de inkomhal. De dialoog met de omgeving is daar maximaal. Getuige daarvan de aankondigingen van voorstellingen op een groot LED-scherm die bezoekers aan de markt kunnen raadplegen.”

Het programma bevat in de balk een volledig uitgeruste en professionele (theater)zaal voor 420 zittenden dat door de uitschuifbare tribune eenvoudig omgetoverd kan worden tot een zaal voor grootschalige evenementen zoals concerten, beurzen en congressen voor tot 700 personen. Dankzij de uitgeruste keuken kunnen er ook eetfestijnen georganiseerd worden. Daarnaast is er in de cilindervormige schijf ook een tweede kleinere zaal, ‘Biz’, geschikt voor allerhande kleine events zoals lezingen of (geboorte)feestjes tot fuiven met plaats voor 70 zittende en 100 staande bezoekers, een ruime foyer met veel lichtinval en zicht op het Marktplein waar bezoekers kunnen genieten van een drankje voor of na een voorstelling, een keuken, ruimte voor technieken en berging, kleedkamers en een open bar. Door die ruimtes ingenieus te schakelen, kunnen er in principe diverse activiteiten tegelijkertijd plaatsvinden zonder dat ze met elkaar interfereren. Alle ruimtes liggen geschakeld rond de grote zaal en hebben een rechtstreekse toegang tot het podium. Bij heel grote producties kan de ‘Biz’ daardoor bijvoorbeeld als grote kleedkamer fungeren. Het gebouw is heel leesbaar en dat dankt het naast de vormgeving in grote mate aan de materialisatie. Het alledaagse verbijzonderen deed met zicht op zee door te kiezen voor een combinatie van goudkleurige en zwarte leien in een speels ruitmotief. “Eenvoudige materialen op een onconventionele manier toepassen. Hier gaat het om gewone aluminium leien van Prefa die een coating in mayagoud en zwart kregen. De bijzondere vormgeving van het gebouw, samen met het speelse ruitpatroon, zorgen ervoor dat het alledaagse overstegen wordt en het gebouw voor de bezoeker of passant een beleving wordt. Daar zijn wij telkens naar op zoek.”

Hetzelfde geldt voor de toepassing van eenvoudige witte en zwarte tegels die zowel in de bar van de grote zaal, de fuifzaal als in het sanitair terugkomen. Door het daar in vloeren en wanden door te trekken, krijg je opnieuw een speciale beleving, passend bij de functie van het gebouw. De flexibiliteit speelde ook mee in de materialisatie, onder meer in de grote zaal. Getuige de drie rijen stoelen vooraan die in de grond kunnen zakken als parterre, in een vloer bekleed met massief blokparket. Bij de bekleding van de wanden werd gezocht naar een materiaal dat zowel een stemmige sfeer biedt wanneer mensen aan het tafelen zijn als wanneer er een theatervoorstelling plaatsvindt als dat het robuust genoeg is om grote concerten aan te kunnen. Het moest ook rekening houden met de akoestische vereisten. En bij voorkeur, om het vooropgestelde budget te respecteren, een materiaal dat tegelijkertijd ruwbouw als afwerking kon zijn. De oplossing vonden ze in prefab betonpanelen gegoten in standaard siliconenmatten met de uitstraling van ruwe rotsblokken. Die ruwe bolster wordt gecounterd door het warme van de parketvloer en het functionele metalen roosterplafond, of soms met zichtbare technieken, zonder meer.

“Door de alzijdigheid van het gebouw en de vormgeving kan je de polyvalente zaal LUX als een paviljoen beschouwen. Je kan er zowel rond als helemaal door gaan en telkens word je uitgenodigd om de confrontatie aan te gaan. De flexibiliteit en multi-inzetbaarheid is voor een publiek gebouw als dit eigenlijk een evidentie. De foyer die tijdens marktdagen als koffiebar fungeert en die in een beurtrol door diverse lokale verenigingen wordt bediend, de vele evenementen die het gebouw moeiteloos aankan, zorgen voor een grote betrokkenheid en laagdrempeligheid. Het is dus een gebouw voor cultuur met zowel een grote als een kleine c. De geslaagde scenografie met onder meer de ronde uitsnijding in de grote overkraging wil daarbij een verwijzing zijn naar de overbelichting of overaccentuering van wat er zich binnenin afspeelt, zonder pretentieus te willen zijn. Dat we dit konden realiseren, is te danken aan de dynamische samenwerking met een ambitieuze en betrokken bouwheer én aannemer.”

Foto’s: Croce & Wir

met zicht op zee architecten en ontwerpers
www.metzichtopzee.com