CAAN Architecten
Appartementsgebouw met de uitstraling van een grote villa
De uitdaging bij het ontwerpen van appartementsgebouwen is de verschaling naar een zekeremensenmaat. Dat kan wanneer je niet focust op rendement maar inzet op architecturale kwaliteit en beleving. Opdrachtgever Rietveld Projects en CAAN architecten hebben elkaar daarin al langer gevonden. Met als resultaat adembenemende appartementsgebouwen aan de kust. Apartments Theo Van Doesburg in Koksijde past perfect in dat rijtje. Dankzij dansende kroonlijsten, een doordachte inplanting en de bijzondere vormgeving geniet het pand de uitstraling van een grote villa.
Een L-vormig perceel in Koksijde, dat schotelde Rietveld Projects CAAN voor als startpunt voor het ontwerp van 12 appartementen. CAAN volgde daarbij de voorschriften die gelden voor meergezinswoningen in Koksijde. Bijna rechtstreeks vloeide daar de inplanting uit voort en kwamen ze uit op een L-vormig gebouw waarbij maximaal rekening werd gehouden met de oriëntatie om zoveel mogelijk zon in de appartementen te laten vallen. Ze maakten ook handig gebruik van de lichte helling van het perceel. Koen Heijse: “Enerzijds om de ondergrondse parkeergarage te bedienen maar anderzijds om het hoofdgebouw dat erboven uitkraagt de illusie mee te geven dat het boven het maaiveld zweeft. De luifels hebben we op elke verdieping herhaald. Die vormen mooie terrassen en beschermen tegen oververhitting. Om het geheel een extra elegantie mee te geven, opteerden we voor ronde kolommen in baksteenmetselwerk waardoor een soort tweede gevelvlak ontstaat. Die zuilen beklemtonen de duidelijk leesbare stapeling van het gebouw, zeker wanneer je ervoor staat. Als contrast daarmee krijg je helemaal bovenaan dan weer een lichte constructie, een teruggetrokken dakverdieping die door zijn excentrische positie de opgebouwde symmetrie doorbreekt. Dat zorgt voor een spel van volumes, versterkt door hier en daar de luifels te doorbreken in functie van licht en zicht.”
De L-vorm van het gebouw kwam dus bijna automatisch tot stand door het opzoeken van de perceelgrenzen. Anderzijds vond CAAN die vorm eveneens interessant omdat ze op die manier een soort binnengebied wisten te creëren. Via een helling naast de inrijrit van de ondergrondse parkeergarage is die binnentuin ook rolstoeltoegankelijk. In de oksel van de L-vorm aan de binnentuin is de inkomhal voorzien die ook vanuit de andere straat bereikbaar is. Die inkomzone is eigenlijk een open corridor, enkel en alleen afgescheiden met een stalen hekken. Door dat iets dieper te voorzien en te werken met een ruitvorm blijft dat echter heel lichtvoetig en uitnodigend.
De twaalf doorzonappartementen zijn verdeeld over een volume met drie verdiepingen en een met twee verdiepingen, telkens met een penthouse als kroon op het werk. Alle appartementen zijn zo gepositioneerd dat ze allemaal langse doorzichten hebben op de omgeving waardoor er ook van binnenuit een groot ruimtegevoel ontstaat.
De uitstraling van het gebouw dankt het, behalve aan de vormgeving, ook aan de materialisatie. De ronde kolommen in baksteenmetselwerk spreken tot de verbeelding. De opbouw gebeurde met betonnen kolommen die in een vast grid staan en nadien afgewerkt werden met een gevelsteen van Vande Moortel. In een tweede gevelvlak daarachter worden de appartementen afgewerkt met glas en hout in de lange balk van de L en met meer penanten in gevelmetselwerk in de korte balk. “De kopse gevels zijn ook iets meer gesloten. Dat hoort bij ons streven naar meer dynamiek in de gevels. In die optiek hebben we er ook voor gekozen om de luifels boven de inkomzone te doorbreken waardoor je drie diverse kroonlijsten krijgt die telkens aansluiten op de omliggende bebouwingen. Zo bouwen we van vier niveaus af naar twee om vervolgens opnieuw naar drie te stijgen. Zo krijg je een hoger volume en een lager volume, met elkaar verbonden door een nog lager volume met daarop enkel bloembakken met duingras. Het spel van die dansende kroonlijsten en diverse materialen maakt het geheel boeiender en minder massief.”
CAAN besteed altijd veel aandacht aan de detaillering en dat is hier niet anders. De detaillering komt bijvoorbeeld tot uiting in de verwerking van het hout. Er is niet gewerkt met vlakke planken maar met reliëf waardoor er een zekere dieptewerking ontstaat. Het verticaal baksteenmetselwerk rond de kolommen getuigt eveneens van vakmanschap. Om de kleine straal van de kolommen te kunnen overbruggen en aangezien er geen ruimte was voor stenen op maat, zijn die verticaal vermetst. Qua kleurzetting is gekozen voor de naturel look van hout, een bleke baksteen van Vande Moortel en daarop zijn ook het beton van de luifels en de voegen afgestemd. Met een lichtgele toets sluit het geheel zo beter aan op de rest van de materialen en het kleurenpallet van de omgeving waardoor het zich op een zachte manier inpast in zijn context. Dat wordt ook versterkt door de omgevingsaanleg.
Het buitenschrijnwerk kreeg een zwart accent en werd herhaald op de teruggetrokken dakverdiepingen die het duidelijke contrast versterken. Dat buitenschrijnwerk is gerealiseerd met donker gebeitste Afzelia, op de verdiepingen gecombineerd met een zichtbare staalstructuur voor zowel kolommen als luifels die zwart gepoederlakt werd. Ook de balustrades met spijlen zijn zo voorzien en niet met glas. “Dat is niet alleen eigen aan onze architectuur, wij vinden glazen balustrades minder functioneel. Op glas krijg je vaak condens waardoor je er niet meer doorheen kan kijken. Met spijlen heb je dat niet en ze zijn ook onderhoudsvriendelijker.”
Apartments Theo Van Doesburg is een zoveelste samenwerking tussen CAAN en Rietveld die gezien mag worden en een aanwinst is aan de kust in Koksijde. “De sterkte van dit project schuilt zeker in de aandacht die er is geweest voor architectuur en woonkwaliteit. Het feit dat we spelen met die dansende kroonlijsten maakt het gebouw veel minder imposant dan wanneer we de luifels daar niet hadden onderbroken. Het zorgt voor een dynamiek in de gevels die wij graag zien. Dat maakt dat het gebouw waarin toch twaalf appartementen zijn voorzien, een zeker villagehalte behoudt en gemakkelijker aansluiting vindt bij de villa’s in de omgeving. De keuze voor warme, natuurlijke materialen speelt daar ook in mee. Van onze opdrachtgever – voor wie we al twintig jaar projecten realiseren – weten we intussen dat architectuur hun passie is en dat ze die laten primeren op winstmaximalisatie. Dat geldt lang niet voor iedere projectontwikkelaar. Maar we zijn vooral blij dat ook de gemeente Koksijde mee gegaan is in ons verhaal.”
CAAN Architecten
Gustaaf Callierlaan 35
9000 Gent
t. +32 (0)9 233 18 22